Hiện nay, sự gia tăng bất thường về tỉ số giới tính khi sinh ở Hà Tĩnh nói chung và ở Hương Khê trong những năm gần đây đang là mối quan tâm của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Nguyên nhân chính dẫn đến mất cân bằng giới tính khi sinh hiện nay là tâm lý thích con trai, tư tưởng “trọng nam khinh nữ” từ lâu đã ăn sâu vào suy nghĩ của không ít người dân, trong đó cán bộ CCVC. Với điều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội phát triển chưa đồng đều trên nhiều lĩnh vực người dân sống chủ yếu thuần nông. Nền kinh tế của huyện trong những năm qua có những bước tiến nhanh nhưng chưa toàn diện và vững chắc. Tư tưởng thích con trai, trọng nam khinh nữ đã tạo ra sự mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn huyện trong những năm gần đây đó là: Năm 2005 là 151 bé trai/100 bé gái; năm 2006 là 150 bé trai/100 bé gái; năm 2007 là 139 bé trai/ 100 bé gái; năm 2008 là 135 bé trai/ 100 bé gái; năm 2009 là 119 bé trai/ 100 bé gái; năm 2010 là 116 bé trai/100 bé gái; năm 2011 là 117 bé trai/100 bé gái, năm 2013 là 112bé trai/100 bé gái.

Để triển khai và thực hiện có hiệu quả Đề án “ Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính” tại 16 xã, thị trấn, hàng năm đã tổ chức các buổi hội thảo chuyên đề được tổ chức nhằm cung cấp thông tin cho lãnh đạo huyện, xã, cán bộ y tế..., những kiến thức cơ bản về giới, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Bên cạnh đó, Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện tăng cường duy trì hoạt động của các Câu lạc bộ không sinh con thứ 3 giúp nhau phát triển kinh tế gia đình tại các thôn, xóm của các xã thụ hưởng Đề án Mất cân bằng giới tính khi sinh. Cán bộ chuyên trách, CTV Dân số - KHHGĐ đẩy mạnh công tác tuyên truyền hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh đến từng thôn, xóm hộ gia đình; triển khai việc ký cam kết không sinh con thứ 3 và lựa chọn giới tính thai nhi, trực tiếp tư vấn cho nam nữ thanh niên đến đăng ký kết hôn tại UBND xã về thực trạng và hậu quả của việc mất cân bằng giới tính khi sinh cũng như các văn bản quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi.

Hội hội thảo đã được nghe những kinh nghiệm phát triển kinh tế hộ gia đình của chị Nguyễn Thị Phương Trà, xóm 10, xã Gia Phố: " Chúng tôi chỉ sinh 02 con gái, vợ chồng tôi và gia đình hai bên nội ngoại bỏ qua rào cản tâm lý có con nối dõi tông đường, miễn làm sao con khỏe, con ngoan...,Nhưng nhờ sự động viên, chia sẻ từ những người cùng sinh con gái trong xóm hiện nay đang thành đạt nên tôi nuôi dạy 2 con ăn học nên người để lo tương lai sau này cho các cháu".

Chia sẽ trong kinh nghiệm học tập của cháu Lê Thị Huyền Trang, học sinh Trường Trung học cơ sở xã Phú Gia: " Cháu sinh ra được sống trong môi trường gia đình bố mẹ sinh chị em cháu đều là con gái, bốn năm liền cháu đạt học sinh giỏi huyện, chúng cháu đón nhận tình yêu thương chăm lo của cha mẹ, ông bà đầu tư cho chị em cháu ăn học chúng cháu cố gắng học thật giỏi để ngày mai lập nghiệp không phụ lòng cha mẹ và người thân của mình".

Tâm sự của chị Võ Thị Mai xóm 11 xã Phúc Trạch, Mặc dù sinh 02 con gái nhưng vợ chồng không ảnh hưởng tâm lý của dòng họ, mà muốn gia đình có điều kiện phát triển kinh tế, để đầu tư cho con ăn học, đảm bảo sức khỏe về thể chất và tinh thần, thì phải dừng lại ở 02 con quyết tâm không sinh thêm con thứ ba, để có điều kiện phát triển kinh tế, như vậy mới chăm lo cho hai con gái học tốt hơn." Việc tổ chức hội thảo góp phần làm cho mọi người thay đổi tư duy, nhận thức và hành động gây mất cân bằng giới tính khi sinh, tích cực tham gia cùng các ngành, các cấp thực hiện tốt công tác giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, qua đó từng bước nâng cao chất lượng dân số.

        Phát biểu chỉ đạo tại buổi hội thảo, ông Đường Công Lự, Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi Cục trưởng Chi Cục Dân số - KHHGĐ nhận xét: " Hiện nay, vấn đề cần quan tâm hơn cả chính là đầu tư để giáo dục con trở thành công dân có ích cho gia đình nhà trường và xã hội. Trong thời gian tới, ngành Dân số Hương Khê cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn; thường xuyên đổi mới phương pháp tuyên truyền để thu hút, nâng cao nhận thức cho người dân; lựa chọn phương pháp tuyên truyền phải phù hợp với từng đối tượng để đem lại hiệu quả cao nhất".

Phát biểu tại Hội nghị, Ông Hoàng Công Lý, UVBTV Phó Chủ tịch UBND huyện đã ghi nhận và biểu dương kết quả đạt được của công tác Dân số trong năm 2013. Để làm tốt nhiệm vụ năm 2014, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, nhất là truyền thông trước trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Ngọ, tuyên truyền chủ trương đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác Dân số- KHHGĐ trong tình hình mới, nhằm nâng cao nhận thức cho người dân chấp nhận về quy mô gia đình ít con để nuôi dạy con tốt, chú trọng nâng cao kỹ năng tuyên truyền, vận động cho đội ngũ cán bộ làm công tác dân số ở cơ sở; cung cấp đầy đủ các phương tiện tránh thai an toàn, thuận tiện phục vụ các đối tượng, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, có mức sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 cao trong dịp Tết.

Tại Hội nghị đại diện lãnh đạo UBND huyện Hương Khê, Ông Hoàng Công Lý, Phó Chủ tịch UBND huyện đã tặng Giấy chứng nhận phụ nữ sinh con một bề là gái sản xuất giỏi cho 16 chị và đã trao 16 Giấy chứng nhận của UBND huyện cho 16 cháu học sinh có thành tích xuất sắc trong học tập năm 2013- 2014. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác Dân số-KHHGĐ Hương Khê vẫn còn một số hạn chế, chỉ tiêu giảm sinh  con thứ 3 vẫn chưa đạt so với kế hoạch đề ra, việc giảm sinh chưa có tính bền vững. Thực trạng gia tăng tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên và mất cân bằng giới tính đang ảnh hưởng tới chất lượng dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, để thực hiện hiệu quả công tác dân số trong những năm tiếp theo, cùng với sự nỗ lực của các cấp, các ngành cần có sự chung tay của các gia đình, nêu cao vai trò, trách nhiệm của mỗi gia đình góp phần xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo để vùng quê ngày càng văn minh, giàu mạnh, phát triển./.

Văn Định