Thu hẹp khoảng cách nông thôn và thành thị 
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tỉnh Hòa Bình đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách trên địa bàn tỉnh. Các chương trình, dự án, chính sách được Nhà nước đầu tư, hỗ trợ đảm bảo đúng đối tượng thụ hưởng và phát huy được hiệu quả trong việc thực hiện các chính sách tại địa phương, từ đó tạo điều kiện cho phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân khu vực nông thôn, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, từ đó có thêm động lực để xây dựng nông thôn mới.

Làm đường giao thông nông thôn ở huyện Tân Lạc. (Ảnh: internet)

Nhận thức rõ ý nghĩa to lớn của hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hòa Bình đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch thực hiện, đồng thời đã trực tiếp phát động phong trào thi đua “Tỉnh Hòa Bình chung sức xây dựng nông thôn mới” được các cấp, các ngành, các địa phương, các đơn vị và toàn thể nhân dân trong tỉnh đều tích cực hưởng ứng, tham gia, đặc biệt là phong trào xây dựng NTM ở các xã. Trên địa bàn toàn tỉnh, các huyện, thành phố và các xã đã từng bước cụ thể hóa phong trào bằng việc phát động các phong trào thi đua gắn với điều kiện thực tế địa phương: Phong trào “Phát huy nội lực, hiến đất, góp công xây dựng đường giao thông nông thôn theo tiêu chí nông thôn mới”, “Xóm làng huy động nhân dân cải tạo, chỉnh trang nhà ở, cải tạo ao, vườn, cổng, ngõ, tường rào xanh - sạch - đẹp”…
Trong giai đoạn 2010 - 2020, tổng vốn huy động xây dựng NTM toàn tỉnh ước đạt trên 21.000 tỷ đồng. Trong đó, tỉnh đã huy động nhân dân đóng góp được trên 2.468,57 tỷ đồng (đóng góp bằng tiền mặt: trên 109,72 tỷ đồng; huy động được trên 2.409.094 ngày công lao động; nhân dân đã hiến trên 979.302,9 m2 đất; đóng góp vật tư, vật liệu, máy móc... được quy đổi bằng tiền được trên 2.306,49 tỷ đồng; vốn huy động từ nguồn khác được trên 52,36 tỷ đồng). Tính đến hết quý III năm 2019, tỉnh Hòa Bình có 82/191 xã đạt NTM, chiếm 42,9% tổng số xã của tỉnh, tăng 82 xã đạt chuẩn NTM so với năm 2011 và tăng 51 xã so với năm 2015. Bình quân tiêu chí NTM toàn tỉnh đạt 15,01 tiêu chí/xã, tăng bình quân 10,61 tiêu chí/xã so với năm 2011; tăng bình quân 3,51 tiêu chí/xã so với kết quả đến hết năm 2015. Hiện Hòa Bình không có xã dưới 10 tiêu chí. Theo báo cáo của các huyện, thành phố, cho đến thời điểm hiện tại, các công trình nguồn vốn phong trào xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Hòa Bình không có nợ đọng xây dựng cơ bản. Đặc biệt, 1 đơn vị là thành phố Hòa Bình đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; huyện Lương Sơn đang hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các tổ chức đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở, với sự hưởng ứng, tham gia tích cực của người dân, sau gần 10 năm thực hiện phong trào xây dựng NTM, tỉnh Hòa Bình đã đạt được kết quả khả quan, các nội dung trọng tâm của phong trào được triển khai hiệu quả. Trong đó, thành quả lớn nhất chính là đã tạo ra bước chuyển mình mạnh mẽ về diện mạo của các vùng nông thôn vùng cao trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng thời, đời sống mọi mặt của đồng bào các dân tộc trong tỉnh cũng không ngừng được nâng cao.
Phát huy vai trò của nhân dân trong xây dựng nông thôn mới
Song song với những kết quả đã đạt được, quá trình xây dựng NTM tại một số địa phương ở Hòa Bình vẫn còn gặp không ít khó khăn, nhất là các thôn, bản vùng sâu, vùng xa. Nhu cầu xây dựng NTM của các xã khó khăn là rất lớn, tuy nhiên nguồn vốn còn hạn chế. Hoạt động sản xuất kinh tế nông nghiệp phát triển chưa bền vững, một số lĩnh vực, sản phẩm nông nghiệp quy mô còn nhỏ, sản phẩm hàng hóa chưa nhiều, chất lượng và sức cạnh tranh còn thấp, giá trị gia tăng chưa cao. Doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn rất ít, nhất là doanh nghiệp phát triển liên kết sản xuất; hiệu quả hoạt động của hợp tác xã, tổ hợp tác nhìn chung còn thấp, chưa thể hiện rõ nét vai trò hỗ trợ phát triển kinh tế hộ.
Với quyết tâm đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, thời gian tới cấp ủy, chính quyền các cấp ở tỉnh Hòa Bình sẽ tiếp tục phát huy dân chủ và vai trò chủ thể của các cộng đồng dân cư trong xây dựng NTM. Trong đó, trọng tâm là thực hiện tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và người dân trong xây dựng NTM. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị các nông sản chủ lực ở địa phương; đẩy mạnh thực hiện hiệu quả chương trình OCOP gắn với lợi thế của từng địa phương, nhằm góp phần gia tăng nhanh thu nhập cho người dân nông thôn. Nâng cao chất lượng đời sống nhân dân trên các mặt văn hóa - xã hội, quan tâm phát triển giáo dục, y tế, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững trật tự xã hội...
     
 Mô hình nuôi cá lồng huyện Đà Bắc. (Ảnh: internet)
Qua những cách làm hay, sáng tạo và huy động nguồn lực xã hội hóa, phát huy sáng kiến và đề xuất những chính sách xây dựng nông thôn mới phù hợp với từng địa phương đã phát triển nhiều ngành nghề, sản phẩm đem lại giá trị kinh tế cao, bền vững. Trong đó, nghề nuôi cá lồng trên vùng hồ Hòa Bình, khai thác tiềm năng mặt hồ, tận dụng nguồn thức ăn có sẵn tại địa phương, hỗ trợ giai đoạn 2015 - 2020 sau đầu tư kinh phí 5.980 triệu đồng cho 201 hộ dân nuôi cá, đến cuối năm 2016 đã phát triển lên 4.200 lồng với sản lượng đạt khoảng 3.700 tấn cá/năm, tạo việc làm và thu nhập cho hơn 1.000 lao động. Trồng mía tím nuôi cấy mô mới tại xã Ngọc Sơn đã cho ra những gióng mía to, dài, ngọt mát, thời gian thu hoạch được rút ngắn, giá bán lại cao. Sản phẩm cam sạch tại huyện Cao Phong đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và triển khai hiệu quả mô hình “Liên kết 50/50 sản xuất cây ăn quả có múi”. Mô hình “Phát triển cây bưởi đỏ, bưởi da xanh” tại huyện Tân Lạc đã góp phần phát triển kinh tế đem lại thu nhập cao cho nhân dân địa phương trong và ngoài huyện. 
                                                                                                                                                                                                 Hoài Thanh