Tháng 3/2021, Vũ Quang được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), trở thành huyện miền núi biên giới đầu tiên của cả nước về đích NTM. Đó là kết quả từ quá trình nỗ lực, phấn đấu không ngừng của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân Vũ Quang trong suốt thập kỷ qua.

         Thăm quan mô hình nhà vườn sinh thái tại xã Hương Minh, huyện Vũ Quang

Huyện Vũ Quang được thành lập năm 2000, từ những xã vùng sâu, vùng xa, khó khăn nhất của huyện Hương Sơn, Hương Khê và Đức Thọ thuộc tỉnh Hà Tĩnh. Trước năm 2020, huyện VũQuang có 12 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 11 xã và 1 thị trấn); cuối năm 2019, thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, huyện còn 9 xã và 1 thị trấn. Dân số trung bình toàn huyện năm 2019 có 9.099 hộ với 28.485 nhân khẩu, chủ yếu là người Kinh và 337 khẩu dân tộc Lào.

Bắt tay vào thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, huyện Vũ Quang phải đối mặt với không ít khó khăn, thiếu thốn như: Hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội thiếu và xuống cấp, kinh tế chậm phát triển, chủ yếu sản xuất nông nghiệp với quy mô nhỏ lẻ, manh mún và phụ thuộc vào thiên nhiên. Thu nhập người dân thấp nhất toàn tỉnh, bình quân đạt 9,12 triệuđồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo cao (chiếm 45,85%). Đến cuối năm 2010, trung bình chỉ đạt 2,1tiêu chí/xã; chưa có xã đạt trên 4 tiêu chí.

Xác định xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn nhằm góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, ngay từ  khi bắt đầu triển khai Chương trình, huyện Vũ Quang xem đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Trong quá trình triển khai thực hiện, huyện và các địa phương chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của xây dựng NTM, chú trọng phát huy nội lực “lấy sức dân để làm lợi cho dân”. Mọi công việc đều được đưa ra bàn bạc, lấy ý kiến theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Từ đó, nhân dân thấy rõ trách nhiệm và quyền lợi của mình nên đã tích cực tham gia đóng góp ngày công, tiền của, hiến đất, hiến cây để xây dựng NTM.

Đặc biệt, thực hiện phong trào “Ngày thứ Bảy vì nông thôn mới”, cán bộ từ cấp huyện, xã đến thôn xóm xuống cơ sở“xắn tay, lội ruộng” cùng đảm nhận những phần việc khó đã khích lệ và huy động sự tham gia sôi nổi của người dân. Nhân dân đã cùng đóng góp 1.426.000 ngày công lao động, hiến 640.400 m2 đất và huy động hàng chục tỷ đồng cho công cuộc xây dựng NTM.

Điểm nhấn trong xây dựng NTM. ở huyện Vũ Quang làcác Khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu, cụm dân cư, tuyến đường “sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn- văn minh” đã trở thành phong trào rộng khắp trong nhân dân. Toàn huyện đã có 54/73 thôn đạt khu dân cư mẫu, gần 1.000/6.363 vườn đạt tiêu chí vườn mẫu, 20 cụm dân cư và 35 tuyến đường mẫu được xây dựng; hàng nghìn vườn hộ được cải tạo, chặt bỏ cây tạp và thay thế bằng các cây,con có giá trị kinh tế.

Địa phương đã thực hiện có hiệu quả Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa chủ lực, mở rộng quy mô sản xuất,ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, liên kết với doanh nghiệp; xây dựng và phát triển thương hiệu những sản phẩm có lợi thế của địa phương nhằm nâng cao giá trị và sức cạnh tranh trên thị trường. Đến nay, huyện Vũ Quang đã xây dựng 1.845 mô hình kinh tế trang trại, gia trại cho thu nhập trên 100 triệu đồng/năm; 16 mô hình trang trại chăn nuôi lợn quy mô trên 600 con/lứa; thành lập 155 tổ hợp tác và 53 hợp tác xã; đã xây dựng thành công và phát triển thương hiệu cam Vũ Quang, mật ong Vũ Quang, có 105 tổ hợp tác cam với diện tích 760 ha đạt tiêu chuẩn; có 11 sảnphẩm đã đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao.

Sau 10 năm, thu nhập bình quân đầu người của huyện VũQuang tăng từ 9,12 triệu đồng/người/năm (năm 2010) lên 39,68 triệu đồng/người/năm (năm2020); tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 45,85% xuống còn 4,64%.

Với những kết quả ấy, huyện Vũ Quang đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba về thành tích xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020.

Thời gian tới, Vũ Quang tiếp tục ưu tiên nguồn lực để tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp; xã hội hóa mạnh mẽ đầu tư, phát huy tiềm năng lợi thế để phát triển thương mại dịch vụ và du lịch; đầu tư đồng bộ, hiện đại cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội để không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần người dân.

                                                                                                                                                                                                   Diệu Anh