Theo thống kê, đến nay toàn tỉnh đã có 87/148 xã, phường đăng ký xây dựng xã, phường đạt chuẩn văn hóa. Cụ thể Đà Lạt: 16/16 xã, phường đăng ký, Bảo Lộc: 11/11 xã, phường, Đạ Tẻh: 11/11, Bảo Lâm: 9/14, Đức Trọng: 8/15, Lâm Hà: 10/16, Di Linh: 5/19, Cát Tiên: 4/12, Đam Rông: 2/8…

 

Nếu xây dựng gia đình, thôn, buôn, khu phố, cơ quan đơn vị văn hóa chỉ là những phong trào vận động toàn dân, thì xây dựng xã, phường văn hóa đã đi sâu vào toàn diện gắn với trách nhiệm của chính quyền địa phương trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội, công tác lãnh chỉ đạo tạo nên sức mạnh nội lực để làm thay đổi đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.

 

Ngoài 11 phường, xã đã được công nhận đạt chuẩn văn hóa trước đó, trong năm qua, có 18 xã, phường của 12 huyện, thành trong tỉnh đề nghị Ban Chỉ đạo xây dựng đời sống văn hóa kiểm tra, thẩm định. Ban Chỉ đạo đã thành lập “Hội đồng kiểm tra công nhận danh hiệu xã, phường, thị trấn đạt chuẩn văn hóa” gồm đại diễn 21 sở, ban, ngành của tỉnh, chia làm 3 tổ tiến hành đi thẩm định thực tế, đánh giá 4 tiêu chí cụ thể (phát triển kinh tế, phát triển văn hóa xã hội, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, an ninh trật tự -  an toàn xã hội) theo từng đơn vị, đồng thời chỉ ra những tồn tại cần khắc phục. Qua đó, chỉ có 9 đơn vị cơ bản đủ điều kiện đạt chuẩn văn hóa gồm: thị trấn Madagui (Đạ Huoai), xã Đạm Ri, xã Lộc Châu (Bảo Lộc), xã Xuân Thọ, phường 11 (Đà Lạt), thị trấn Lạc Dương, xã Phú Sơn (Lâm Hà), xã Lộc Thành (Bảo Lâm), xã Đà Loan (Đức Trọng).

 

Sự đánh giá khắt khe đó của hội đồng thẩm định cho thấy rõ: Các xã, phường, thị trấn đạt chuẩn văn hóa đã thật sự xứng đáng, qua đó khẳng định sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong sự phát triển bền vững ở các lĩnh vực đời sống. Đó là thu nhập đầu người tăng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh: TT Madagui còn 10% hộ nghèo; xã Lộc Châu: 19 triệu đồng/người/năm, còn 5% hộ nghèo; xã Xuân Thọ: 1,6% hộ nghèo; xã Phú Sơn tăng trưởng kinh tế hàng năm 15%, thu nhập bình quân đầu người đạt 24 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo 9%; xã Đà Loan: Thu nhập bình quân đầu người 12 triệu/năm, tỷ lệ hộ nghèo 7%... Đó là, đời sống tinh thần được nâng lên rõ rệt, phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao phát triển mạnh thu hút đông đảo nhân dân tham gia tích cực. Hầu hết các các xã, phường, thị trấn có trên 90% thôn, khu phố đã được công nhận thôn, khu phố văn hóa, có từ 85% hộ gia đình đạt danh hiệu GĐVH, hệ thống nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng được đầu tư xây dựng theo mô hình xã hội hóa, giữ vững chuẩn giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục THCS, công tác chăm sóc sức khỏe, thực hiện KHHGĐ được thực hiện tốt, hệ thống giao thông nông thôn khang trang, vệ sinh môi trường cảnh quan xanh - sạch - đẹp, tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch sinh hoạt, công trình phụ hợp vệ sinh cao; không có người mắc tệ nạn xã hội.

 

Ở những đơn vị văn hóa, Đảng bộ, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể đều trong sạch vững mạnh, thể hiện rõ trách nhiệm chăm lo xây dựng xã hội, chăm lo cho đời sống nhân dân. Cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên luôn tích cực thực hiện tốt các phong trào và gương mẫu về đạo đức, lối sống. Các xã chưa đạt chuẩn văn hóa thường còn những tồn tại: tỷ lệ hộ nghèo cao, thu nhập bình quân đầu người còn thấp so với mặt bằng chung của tỉnh (tỷ lệ hộ nghèo trên 20%, thu nhập bình quân đầu người dưới 8 triệu đồng/năm), vẫn còn các vấn đề về an ninh trật tự, tệ nạn, tội phạm vẫn xảy ra.

 

Phong trào xây dựng xã, phường đạt chuẩn văn hóa làm nền tảng để cụ thể hóa công cuộc xây dựng nông thôn mới ở Lâm Đồng. Năm 2012, ngành văn hóa tỉnh đặt ra chỉ tiêu: Phấn đấu có thêm 12 xã, phường sẽ được công nhận đạt chuẩn văn hóa. Số liệu đó như một mục tiêu khích lệ các xã, phường tiếp tục không ngừng đi vào chuyển đổi nhanh cơ cấu cây trồng vật nuôi đạt năng suất cao, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, giảm mạnh diện tích mang lại hiệu quả kinh tế thấp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thu nhập bình quân đầu người, giảm hộ nghèo, đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sản xuất, bài trừ các tệ nạn xã hội.