Dù công tác dưới một mái trường miền núi còn nhiều khó khăn của huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ, nhưng cô giáo trẻ Hà Ánh Phượng (sinh năm 1991) người dân tộc Mường, giáo viên trường THPT Hương Cần đã không ngừng nỗ lực, có nhiều đổi mới trong công tác giảng dạy, áp dụng nhiều phương pháp dạy học tích cực, giúp các thế hệ học sinh thêm tự tin, hứng thú và say mê với hành trình khám phá tri thức. Đồng thời, thắp lên ngọn lửa sáng tạo cho nhiều thầy cô giáo trong xã hội hiện đại.
Tốt nghiệp với tấm bằng Thạc sỹ trường Đại học Hà Nội với bảng điểm loại giỏi, cô gái trẻ Hà Ánh Phượng được chọn về công tác tại một trong các trường THPT trong tỉnh. Không chần chừ, băn khoăn, Hà Ánh Phượng quyết định lựa chọn trường THPT Hương Cần để công tác, một ngôi trường xa xôi của tỉnh Phú Thọ nằm sát với tỉnh Hòa Bình. Ngôi trường này có hơn 85% là học sinh dân tộc thiểu số. Những em học sinh nơi đây còn chịu nhiều thiệt thòi, chưa có nhiều cơ hội học tập và phát triển như các bạn cùng trang lứa ở thành phố.
“Điều khiến tôi trăn trở nhất đó là làm sao để “bất cứ học sinh nào cũng có quyền được hưởng những nền giáo dục tốt nhất” và “học sinh ở miền núi cũng có cơ hội học tập như học sinh ở thành phố?” – Cô giáo trẻ Hà Ánh Phượng chia sẻ.
Với tâm niệm “giáo dục là không giới hạn”, trong 5 năm qua, với vai trò là giáo viên tiếng Anh, cô giáo Hà Ánh Phượng đã cố gắng tìm hiểu những phương pháp dạy học, những giải pháp để thu hẹp những khoảng mà học sinh của mình đang có so với đà phát triển của thế giới.
Những ngày đặt chân lên bục giảng dưới mái trường THPT Hương Cần, cô Phượng chia sẻ: Ngày đầu tiên đến lớp, tôi hết sức ngỡ ngàng bởi các em ở đây rất ngoan ngoãn lễ phép, chân thật nhưng cũng còn rất nhiều em còn chưa biết cách tra từ điển.
Từ trong ánh mắt thơ ngây của các em học sinh, cô giáo Hà Ánh Phượng nhận ra sự khát thèm, khao khát được khám phá kho tri thức khổng lồ vẫn đang còn ẩn chứa. Cô đã chủ động tiếp cận, gặp gỡ các em học sinh, trao đổi nắm bắt thông tin của từng em; từ đó, định hình ra trong đầu một cách dạy phù hợp nhất. “5 năm qua, cô và trò trường Hương Sơn chúng tôi đã cùng nhau trải qua một quá trình vô cùng đáng nhớ” – Cô Phượng tự hào.
Mô hình “lớp học xuyên biên giới” được coi là sáng kiến giáo dục nổi bật đầu tiên, mang đến sự hứng khởi cho các học sinh trong trường. Với mô hình này, lớp học và học sinh của cô Phượng được kết nối với lớp học và các bạn học sinh của các nước trên giới qua các giờ học tiếng Anh. Ở đó, các em không chỉ có cơ hội được luyện tập nghe, nói, phát âm với các thầy cô giáo và các bạn nước ngoài, mở mang kiến thức về văn hóa mà còn là niềm say mê môn học ngoại ngữ, niềm khao khát được trở thành những công dân toàn cầu. Thông qua các giờ học đó, cô và trò trường Hương Cần thêm tự tin, được tìm hiểu và giới thiệu với bạn bè quốc tế về văn hóa và con người Việt Nam; Đồng thời có cơ hội “du lịch không visa” trên 40 quốc gia ở khắp các châu lục trên thế giới, mở mang kiến thức.
Ngoài ra, cô Phượng cùng các học trò của mình còn tham gia rất nhiều dự án quốc tế như “Nói không với ống hút nhựa”, dự án về môi trường được hưởng ứng bởi nhiều trường học ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam của Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới. Trong dự án này, học sinh của cô Phương đã kết hợp kiến thức liên môn để làm ra những chiếc ống hút bằng tre, nứa. Sau đó, chính họ phát miễn phí tới tay những thầy cô và học sinh cũng như những quán nước gần trường. Học sinh được tự do chế tạo ra những cỗ máy cắt STEM và thiết kế những chuyến du lịch ảo tuyên truyền, giới thiệu tới nhiều học sinh trên thế giới.
“Điều quan trọng mà tôi nhận lại được là sự tự tin, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng công nghệ thông tin của các em học sinh ngày được tăng lên. Đó là hành trang để các em thực hiện ước mơ sớm được trở thành những công dân toàn cầu” – Cô Hà Ánh Phượng chia sẻ.
Nhắc đến cô trò Hà Ánh Phượng, người ta còn biết đến Dự án “ Thư viện hạnh phúc”. Thông qua dự án này, các em học sinh có thêm nguồn sách ngoại văn miễn phí trong việc học tập và tìm kiếm tri thức…
Chia sẻ toàn cầu
Không chỉ nỗ lực xây dựng và thiết kế những mô hình giáo dục sáng tạo, kích thích sự hứng thú của học sinh; cô giáo Hà Ánh Phượng còn sẵn sàng kết nối học hỏi và chia sẻ những kinh nghiệm giáo dục với bạn bè quốc tế.
Đó là những buổi chia sẻ và phát triển chuyên môn với những người đồng nghiệp mà cô chưa hề gặp mặt trực tiếp lần nào mà chỉ gặp họ hàng ngày qua màn hình máy tính. Đó là những bài nghiên cứu khoa học và những nỗ lực, thành tích được quốc tế công nhận ….
Theo cô, mỗi một người thầy, người cô, không kể tuổi tác, phải không ngừng nâng cao năng lực và kiến thức chuyên môn, vì đây là "mốc định vị" của mỗi người giữa một thế giới rộng lớn. “Người dám dạy phải là người không bao giờ ngừng học”. Một người hời hợt về kiến thức chuyên môn thì sẽ không có "điểm nhấn" giữa đám đông. Ngược lại, có kiến thức chuyên môn sẽ giúp chúng ta chủ động, tự tin và đạt được hiệu quả công việc cao.
Học sinh luôn được quan tâm trong giờ học tiếng anh trên lớp của cô Phượng
“Trong những lần chia sẻ kết nối trực tuyến, tôi vẫn thường xuyên tương tác với rất nhiều thầy, cô giáo bằng tuổi cha, tuổi mẹ của mình. Họ vẫn ngày đêm tìm tòi và học hỏi các phương pháp dạy học trực tuyến hiệu quả. Do đó, thông qua hoạt động đó, tôi thấy mình trưởng thành hơn rất nhiều. Chia sẻ các kiến thức chuyên môn và những bài giảng về ứng dụng công nghệ thông tin tới những người đồng nghiệp chính là việc làm thiết thực để xây dựng xã hội học tập tốt hơn và có thể giúp đỡ được nhiều em học sinh tốt hơn.” – Cô Phượng khẳng định.
Cô Phượng cho rằng, trong thời đại công nghiệp 4.0, PowerPoint không còn là công cụ duy nhất để các thầy cô đưa vào những tiết học của mình mà còn rất nhiều ứng dụng tuyệt vời nữa và dạy học trực tuyến đã trở thành một trong những hình thức học tập hiệu quả. Những công cụ đó đã trực tiếp làm tăng hiệu suất lao động. Hơn nữa, thị hiếu của mọi người nói chung luôn bị thu hút bởi các sản phẩm đa phương tiện như hình ảnh, video,… Học sinh cũng không ngoại lệ..Bên cạnh đó, vốn ngoại ngữ sẽ giúp ta có cơ hội được giao lưu, được tiếp cận và học hỏi nhiều nền văn hóa tiên tiến.Từ đó, vận dụng phù hợp vào tình hình thực tiễn để đưa đất nước phát triển, đi lên. Do đó, những người làm giáo dục cần trang bị cho mình khả năng ngoại ngữ tương đối và thay đổi trong cách tiếp cận, ứng dụng công nghệ vào giáo dục.
Cũng theo cô, mỗi giáo viên cần hiểu được rõ bản chất của dạy học phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh từ đó thay đổi các phương pháp dạy học tích cực và thay đổi vai trò truyền thống của người thầy. Từ “người dạy” trở thành người “hướng dẫn” học sinh cách học. Điều giáo viên truyền đạt mỗi ngày không còn là kiến thức cụ thể, mà phải là phương pháp giúp học sinh nắm vững kiến thức. Phương pháp đó bao gồm cách phân tích, đánh giá vấn đề; tìm nguồn thông tin, chọn lọc và xử lý dữ liệu; biến dữ liệu thành kiến thức của mình. Sự thay đổi này là tất yếu và có lợi cho cả thầy và trò. Bởi học sinh sẽ tự chủ động việc học cá nhân còn thầy sẽ có thời gian dành cho nhiều dự định khác.
Với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, cô giáo Hà Ánh Phượng ghi danh không chỉ trong ngành giáo dục nước mà cả trên trường quốc tế. Năm 2020 là một năm vô cùng đặc biệt đối với cô, lần đầu tiên tên cô xuất hiện 2 lần trong danh sách đại diện duy nhất của Việt Nam trong 2 sự kiện quốc tế: Là giáo viên duy nhất của Việt Nam được Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ lựa chọn trong chương trình thủ lĩnh Đông Nam Á cùng với 5 em học sinh có thành tích xuất sắc nhất trên cả nước. Đồng thời, là giáo viên duy nhất của Việt Nam lọt vào top 50 giáo viên xuất sắc nhất toàn cầu do tổ chức Varkey trụ sở tại London bầu chọn. Cô vinh dự được trao huy hiệu “ Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác” năm 2020.
“Tôi biết ơn, trân trọng và cảm ơn những người đồng nghiệp của tôi, những người luôn tạo động lực để tôi được phát huy năng lực của bản thân và không ngừng cố gắng trong mọi lĩnh vực công tác, nghiên cứu, giảng dạy. Tôi tự thấy rằng trách nhiệm của mình bây giờ là rất lớn lao, làm sao để lan tỏa được nhiều giá trị tích cực, tốt đẹp nhất tới những người đồng nghiệp và các em học sinh nhiều hơn thế nữa.” – Cô Hà Ánh Phượng chia sẻ.
Ngọc Anh