Triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (XD NTM), năm 2010 thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ đã tích cực thực hiện ở 10 xã là: Chu Hóa, Thanh Đình, Tân Đức, Thụy Vân, Hy Cương, Kim Đức, Hùng Lô, Phượng Lâu, Trưng Vương, Sông Lô. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, tại các xã phong trào XD NTM được triển khai sôi động và nhận được sự đồng tình hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân, cơ bản người dân đều tự nguyện chung tay, góp sức cùng với chính quyền trong quá trình thực hiện.
Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, xã Thụy Vân đã tập trung các nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó có hệ thống trường mầm non, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho con em trong xã.
Từ thành phố đến các xã đã hoàn chỉnh kế hoạch XD NTM, thành lập Ban chỉ đạo, ban quản lý XD NTM để tổ chức thực hiện; thành phố cũng đã tổ chức cho các thành viên Ban chỉ đạo, các xã tham quan học tập kinh nghiệm một số mô hình XD NTM trong và ngoài tỉnh, tập trung đầu tư làm tốt công tác quy hoạch của 10/10 xã.
Trong quá trình thực hiện, các xã đã khai thác tối đa lợi thế sẵn có cũng như lợi thế cận đô thị để hoàn thành một số tiêu chí như: Giao thông, bưu chính viễn thông, điện, nước sạch, an ninh trật tự, hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh. Nhờ đó, đến nay nhiều xã của thành phố đã đạt được 70-80% các tiêu chí phải thực hiện như: Thụy Vân đạt 15/19 tiêu chí, Hùng Lô đạt 12/19 tiêu chí, Tân Đức đạt 13/19 tiêu chí... Đáng chú ý, một số tiêu chí được các xã hoàn thành 100% như: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch, hình thức tổ chức sản xuất, hệ thống chính trị, an ninh trật tự xã hội.
Trong chương trình XD NTM hầu hết các xã chú trọng xây dựng cơ sở hạ tầng, nhất là đường giao thông nông thôn, trường học, trạm y tế, công trình thủy lợi... đa số đã huy động được sức dân tham gia xây dựng hạ tầng bằng việc huy động nhân dân đóng góp ngày công hoặc hiến đất, tự giải phóng mặt bằng; đồng thời tận dụng thế mạnh về điều kiện tự nhiên, điều kiện phát triển kinh tế, làm nền tảng cho việc XD NTM. Ở xã Thụy Vân- xã đông dân nhất thành phố với gần 13.000 dân, ngay khi triển khai thực hiện XD NTM, xã đã khai thác, tận dụng được thế mạnh về điều kiện tự nhiên, điều kiện phát triển kinh tế; tích cực tranh thủ sự hỗ trợ giúp đỡ của các cấp, các ngành để làm nền tảng cho việc XD NTM. Cụ thể như khai thác thế mạnh của Khu CN Thụy Vân đóng tại địa bàn, xã đã khuyến khích người dân vào làm việc trong các nhà máy, khuyến khích phát triển các ngành nghề dịch vụ như xây dựng, cơ khí, kinh doanh nhà trọ, buôn bán nhỏ... từ đó giải quyết được việc làm tại chỗ, tăng thu nhập góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH địa phương và làm thay đổi cơ cấu lao động, đáp ứng tiêu chí 10 và 12 về XD NTM. Trong sản xuất nông nghiệp, xã đã tranh thủ nguồn vốn hỗ trợ sản xuất của nhà nước để hỗ trợ người dân mua máy làm đất, mua máy phun thuốc trừ sâu, nuôi lợn, nuôi trồng thủy sản, mua giống lúa cho năng suất cao... Bên cạnh đó, tranh thủ cơ chế chính sách của tỉnh trong việc tạo nguồn vốn đầu tư thông qua đấu giá, cấp quyền sử dụng đất, tranh thủ các nguồn vốn lồng ghép, năm 2011 Thụy Vân tiếp tục đầu tư cứng hóa 3/9 tuyến giao thông nội đồng, xây dựng nhà lớp học 2 tầng 4 phòng học trường mầm non tại phân hiệu Cẩm Đội, nhà lớp học 2 tầng 6 phòng học trường mầm non khu trung tâm, nhà làm việc 2 tầng trạm y tế xã, lắp đặt Đài phát sóng FM, sửa chữa công trình điện... với tổng đầu tư trên 7 tỷ đồng. Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Văn Cầm- Phó Ban chỉ đạo XD NTM xã Thụy Vân cho biết: “Lần đầu tiên thực hiện chương trình quốc gia XD NTM, lại được chọn là xã làm điểm nên dù còn nhiều khó khăn bỡ ngỡ, song địa phương chúng tôi vẫn luôn cố gắng từng bước để đạt được các tiêu chí đề ra. Tính đến hết quý I/2012, xã đã đạt được 15/19 tiêu chí, còn 4 tiêu chí là giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa và môi trường đang tiếp tục phấn đấu để hoàn thành”. Được biết không riêng Thụy Vân nỗ lực cố gắng trong việc thực hiện đạt các tiêu chí NTM mà nhiều xã khác như Hùng Lô, Tân Đức, Phượng Lâu... đều tranh thủ khai thác tốt các lợi thế cận đô thị cũng như các nguồn lực đầu tư để xây dựng nâng cấp cơ sở hạ tầng. Bà Nguyễn Thị Bình- Phó Ban chỉ đạo XD NTM thành phố Việt Trì cho biết thêm: “Trong thời gian qua, hàng loạt các công trình công cộng trong khu vực nông thôn được quan tâm đầu tư như: Trụ sở làm việc của UBND cấp xã, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa bưu điện xã, đường giao thông, hệ thống điện... tạo diện mạo nông thôn thành phố thêm nhiều khởi sắc. Bên cạnh đó các chính sách an sinh xã hội được quan tâm thực hiện, an ninh trật tự được bảo đảm, hoạt động văn hóa thể thao ngày càng sôi động.
Tuy nhiên, do đặc thù của Việt Trì khác với các địa phương khác, cho nên trong quá trình thực hiện, lợi thế cũng có mà khó khăn cũng nhiều, do vậy muốn về đích sớm, nhất là ở 2 xã làm điểm (Thụy Vân, Hùng Lô) thì cần phải có nguồn lực đầu tư không nhỏ. Hiện còn nhiều xã vẫn chưa đạt các tiêu chí về: môi trường, chợ nông thôn, thủy lợi, giao thông, trường học, giáo dục. Trong đó đáng chú ý là tiêu chí về môi trường rất khó đạt do các khu công nghiệp, các nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn thành phố hầu hết đều xả thải trực tiếp ra môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước như khu vực xung quanh khu CN Thụy Vân, cụm CN Bạch Hạc, khu vực phía Nam thành phố..., việc xử lý khắc phục lại vượt quá tầm của chính quyền cấp cơ sở”. Cũng theo bà Bình trong năm 2012, Thành ủy Việt Trì chỉ đạo tập trung hoàn thiện những tiêu chí còn lại gần đạt ở các xã, bao gồm: tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa, điện, trường học, chợ nông thôn, giao thông, thủy lợi, nhà ở dân cư... Trong sản xuất sẽ chú trọng đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ KHKT, nhất là ở khâu giống, chăm sóc, bảo quản sau thu hoạch, xây dựng và thực hiện có hiệu quả các mô hình cánh đồng cao sản, khuyến nông, khuyến ngư... nhằm nâng cao thu nhập cho người dân; đồng thời tiếp tục làm tốt cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; toàn dân đoàn kết chung tay góp sức XD NTM; làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, nâng tỷ lệ người dân tham gia các hình thức bảo hiểm y tế đạt trên 80%; xây dựng các mô hình thu gom xử lý rác thải; tăng cường công tác thanh kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường.
Được biết theo dự tính nhu cầu sử dụng vốn từ nay đến năm 2015, thành phố Việt Trì sẽ cần khoảng 1.800 tỷ đồng cho XD NTM, trong đó các công trình hạ tầng xã hội cần khoảng 422 tỷ đồng, các công trình phục vụ sản xuất 174 tỷ đồng, các công trình hạ tầng kỹ thuật gần 700 tỷ đồng. Giải pháp của thành phố là tích cực tuyên truyền phổ biến sâu rộng các chủ trương chính sách của Đảng, nhà nước về XD NTM trong mọi tầng lớp dân cư nhằm phát huy vai trò chủ thể của người dân trong XD NTM, huy động sự ủng hộ đóng góp của các tổ chức, cá nhân là con em quê hương, tạo cơ chế phù hợp trong việc tăng nguồn vốn đầu tư, tranh thủ vốn ngân sách, vốn chương trình mục tiêu quốc gia, vốn tín dụng... Tập trung đầu tư có trọng điểm, không dàn trải nguồn vốn, đồng thời kiểm soát chặt chẽ vốn đầu tư cho các công trình dự án, tăng cường kiểm tra giám sát chất lượng công trình, đảm bảo sử dụng các nguồn vốn XD NTM theo đúng quy định, đạt hiệu quả. Việt Trì phấn đấu hết năm 2012 xã Thụy Vân- xã điểm của tỉnh cơ bản đạt tiêu chí NTM, năm 2013 các xã: Hùng Lô, Trưng Vương, Phượng Lâu đạt tiêu chí NTM, những xã còn lại sẽ tiếp tục hoàn thành trong 2 năm 2014-2015.
Mai Phương