Trên cơ sở kết quả điều tra, khảo sát tại 80 xã trên địa bàn thành phố, nhóm tác giả đã phân tích và chỉ ra thực trạng văn hóa - xã hội nông thôn Hải Phòng trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn: đời sống văn hóa - xã hội của người dân ngày càng được nâng cao, các giá trị văn hóa truyền thống kết hợp với những giá trị văn hóa hiện đại tạo nên những bức tranh đa dạng về văn hóa - xã hội của làng quê Hải Phòng. Tuy nhiên, xu hướng này mang tính tự phát và ngày càng bị lạm dụng khiến cho đời sống văn hóa - xã hội ở nhiều nơi bị xáo trộn, thậm chí có những nơi đánh mất bản sắc văn hóa của chính mình. Nhằm khắc phục tình trạng này, nhóm tác giả đã đề xuất 7 giải pháp tạo lập môi trường văn hóa - xã hội lành mạnh theo tiêu chí nông thôn mới. Đó là: Tăng cường và nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị cơ sở trong việc xây dựng đời sống văn hóa - xã hội nông thôn; Làm tốt công tác xây dựng nông thôn mới ngay từ đầu, đảm bảo quy hoạch có tính “mở” và liên kết giữa các huyện, xã với nhau; Tăng cường công tác quản lý nhà nước, định hướng hoạt động văn hóa - xã hội; Khai thác các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể; Phát huy sức mạnh cộng đồng dân cư; Phát huy vai trò xung kích của thanh niên; Giảm thiểu các tệ nạn xã hội và bảo vệ môi trường