Đi lên từ khó khăn của tỉnh mới tái lập, 20 năm qua, ngành giáo dục - đào tạo thành phố Lào Cai đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, chất lượng giáo dục - đào tạo ngày càng tăng cao. Thành phố hiện có 26 trường đạt chuẩn quốc gia (4 trường đạt mức độ 2); tỷ lệ huy động trẻ đến trường đạt 99,53%. Năm học 2011 - 2012, có 1.595 em đoạt giải qua các kỳ thi học sinh giỏi các cấp, tăng 80 lần so với ngày mới tái lập thị xã...
Ngay từ những ngày đầu tái lập tỉnh (1991), ngành giáo dục- đào tạo thị xã được hình thành. Sau 1 năm khắc phục khó khăn, ổn định bộ máy, xây dựng cơ sở vật chất, tháng 11/1992, ngôi trường đầu tiên ở thị xã Lào Cai được tái thành lập là Trường PTCS Cốc Lếu, với 5 lớp, gần 190 học sinh tiểu học và 16 học sinh THCS, các lớp học chủ yếu là nhà tạm. Sau 3 năm (1992 - 1995), thị xã đã có 21 trường, hơn 10.000 học sinh THCS, chưa kể học sinh THPT. Tỷ lệ huy động và duy trì học sinh trong độ tuổi phổ cập GDTH luôn đạt trên 95%. Công tác phổ cập và xoá mù chữ được Thị uỷ, UBND thị xã quan tâm chỉ đạo, các xã, phường tích cực điều tra phổ cập và tổ chức các lớp học xoá mù chữ trên địa bàn toàn thị xã.
Từ những nỗ lực, tháng 8/1996, thị xã Lào Cai đã được công nhận đạt chuẩn phổ cập GDTH-CMC (thị xã Cam Đường công nhận đạt PCGDTH-CMC vào tháng 12/1997). Công tác PCGD toàn diện, bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu được các nhà trường đặc biệt chú trọng. Năm học 1996 - 1997, cả 2 thị xã Lào Cai và Cam Đường mới có 15 học sinh đoạt giải quốc gia; năm học 1997 - 1998, số học sinh đoạt giải quốc gia tăng lên 30 em, trong đó giải Nhất, Nhì chiếm tỷ lệ cao.
Nhằm phát triển toàn diện sự nghiệp giáo dục - đào tạo, năm 1998, thị xã quyết tâm củng cố sự nghiệp giáo dục, đặc biệt là giáo dục vùng cao. Sau 2 năm phấn đấu, toàn thị xã đã xây mới 174 phòng học, trong đó 90 phòng học xây kiên cố theo tiêu chuẩn cấp 3 và 80 phòng học cấp 4. Chất lượng các bậc học được nâng lên rõ rệt. Các phong trào thi đua "Dạy tốt, học tốt" trong các nhà trường được đẩy mạnh và ngày càng phát huy tác dụng. Nội dung, phương pháp dạy và học có nhiều đổi mới, công tác xã hội hoá giáo dục được các cấp, các ngành và đông đảo nhân dân hưởng ứng đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Tháng 4/2002, hai thị xã Cam Đường và Lào Cai sáp nhập thị xã Lào Cai (sau là thành phố Lào Cai), theo đó hai phòng giáo dục sáp nhập lại. Giai đoạn từ 2002 - 2012, với sự đoàn kết nhất trí cao, sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của đội ngũ cán bộ, giáo viên và sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành, đoàn thể và các bậc cha mẹ học sinh, ngành giáo dục thành phố đã thực hiện thành công 2 mục tiêu chính: Phát triển quy mô trường lớp, đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục THCS và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Năm 2004 thành phố được công nhận đạt chuẩn phổ cập GDTH, năm 2005 đạt chuẩn PCGD THCS. Hệ thống giáo dục từ mầm non đến THPT hoàn thiện và phát triển mạnh. Đội ngũ giáo viên cơ bản đảm bảo về tỷ lệ và cơ cấu bộ môn. Hiện thành phố có 1.330 cán bộ quản lý và giáo viên, số giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn chiếm trên 99,9% ở cả 3 cấp học. Đây là tiền đề vững chắc để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Thành phố hiện có 66 trường học, với trên 22.000 học sinh, quy mô trường lớp phát triển hợp lý ở các cấp học, ngành học, chất lượng giáo dục ngày càng được nâng lên. Tính đến nay, thành phố đã có 26 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia (5 trường mầm non, 13 trường tiểu học, 8 trường THCS). Các hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh và bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu, phụ đạo học sinh yếu, kém được thực hiện có hiệu quả. Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học vào lớp 6, tốt nghiệp THCS hàng năm ổn định và đạt ở mức cao. Số học sinh đoạt giải tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia và khu vực ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng, riêng năm học 2011 - 2012, thành phố có 1.596 em đoạt giải học sinh giỏi các cấp. Đây là kết quả rất đáng tự hào và là địa chỉ tin cậy để các đơn vị giáo dục trong và ngoài tỉnh đến tham quan trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.
Nhìn lại chặng đường 20 năm xây dựng và phát triển, cùng với nhiệm vụ phát triển về kinh tế - xã hội chung của thành phố và của tỉnh, sự nghiệp giáo dục - đào tạo thành phố phát huy thành quả đã đạt được, tiếp tục vươn lên khẳng định vị thế, lá cờ đầu của ngành giáo dục - đào tạo trong tỉnh.