Tại hội nghị, lần đầu tiên Bộ Y tế đưa ra dự thảo tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam với 35 tiêu chí, được chia thành các nhóm liên quan đến người bệnh và bệnh viện.

Xung quanh vấn đề nâng cao chất lượng của các bệnh viện hiện nay, phóng viên Cổng Thông tin điện tử Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến về vấn đề này.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến.

Hiện nay, hệ thống bệnh viện tại Việt Nam khá đa dạng bà phong phú. Bộ trưởng có thể đưa ra đánh giá thực trạng về chất lượng các bệnh viện Việt Nam hiện nay như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Chất lượng khám chữa bệnh nói chung tại các bệnh viện của Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có 4 yếu tố cơ bản. Thứ nhất là trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế, thứ hai là về vấn đề cơ chế tài chính, thứ ba là cơ sở hạ tầng và cuối cùng đó là phương thức quản lý hoạt động của các bệnh viện và các cơ sở khám chữa bệnh.

Theo tôi, hiện nay, thực trạng chất lượng khám chữa bệnh của Việt Nam về chuyên môn và trình độ thì vào loại khá. Cán bộ y tế của chúng ta có một ưu điểm là họ có thể tiếp cận cũng như thực hiện rất nhiều kỹ thuật cao và khá phổ biến từ trung ương đến tuyến tỉnh. 

Nhưng khó khăn hiện nay trong việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh là cơ sở vật chất kém, không đủ giường bệnh nên dẫn tới tình trạng quá tải, nằm ghép. Điển hình như tại nhiều bệnh viện, việc phòng ốc được xây dựng trước đó theo những thiết kế cũ với diện tích hạn hẹp nên rất chật chội. 

Về vấn đề tài chính, chúng ta phải có một cơ chế tài chính để đủ cung cấp về kinh phí cho các bệnh viện hoạt động. Tuy nhiên, tại nhiều bệnh viện hiện này thường xuyên xảy tình trạng quá tải nhưng các bệnh viện không đủ chi phí mua thêm giường, bàn ghế, chăn màn, quạt, mở rộng phòng bệnh, ứng dụng công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, ngân sách cấp hạn hẹp  trong khi phí dịch vụ thấp, mệnh giá bảo hiểm thấp dẫn tới tình trạng khó khăn về nguồn tài chính.

Bên cạnh đó, công tác quản lý tại bệnh viện vẫn còn nhiều khó khăn. Vừa qua, Bộ Y tế đã cải thiện rất nhiều qua các lớp tập huấn về lĩnh vực này và đưa ra tiêu chí để các giám đốc bệnh viện phải có kiến thức đào tạo quản lý bệnh viện và tài chính bệnh viện.

Hiện nay, tại nhiều bệnh viện từ tuyến tỉnh đến tuyến Trung ương đều xảy ra tình trạng quá tải. Trước thực trạng trên, bà có thể cho biết trong thời gian sắp tới Bộ Y tế sẽ có những giải pháp gì để cải thiện chất lượng ở nhiều bệnh viện?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Thứ nhất là về con người thì Bộ Y tế sẽ đưa ra quy chế, xây dựng thông tư về quy tắc ứng xử của cán bộ y tế, nhất là thái độ với người bệnh và trách nhiệm nâng cao đạo đức nghề nghiệp. Điều này cần phải có sự kết hợp cả phía người nhà của bệnh nhân và bệnh nhân.

Thứ hai là về vấn đề trình độ chuyên môn, Bộ Y tế đã khắc phục bằng cách không ngừng cử cán bộ đi học tập trong và ngoài nước để nâng cao trình độ. Các cán bộ tuyến dưới sẽ được chuyển giao công nghệ mới qua các đề án bệnh viện vệ tinh, như việc cử cán bộ tuyến trên xuống tuyến dưới chuyển giao kỹ thuật mới và cán bộ tuyến dưới được cử lên tuyến trên học tập.

Về nâng cấp sở hạ tầng của các bệnh viện thì vừa qua, nhờ vào nguồn vốn trái phiếu chính phủ, đã có hầu hết các bệnh viện huyện được đầu tư nâng cấp sửa chữa rất khang trang, gần như tất cả các bệnh viện huyện đã thay đổi tất cả diện mạo về cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, một số bệnh viện tuyến trung ương gần đây mở được cơ sở 2 để giảm tải. Tuy nhiên, sắp tới nhiều bệnh viện phải tiếp tục việc phát triển các cơ sở 2 và mở rộng hơn nữa. 

Thứ 4 là về vấn đề tài chính, thì các bệnh viện cần phải  đổi mới cơ chế tài chính. Thời gian vừa qua, Bộ Y tế đã được chính phủ tham mưu để đổi mới cơ chế tài chính và cũng đã điều chỉnh giá dịch vụ và đề nghị trích 15% số tiền thu được để cải tạo diện mạo của các khoa khám bệnh, tăng các quầy thu khám thủ tục cũng như các khu khám bệnh. Trong chiến lược lâu dài, chúng tôi sẽ xây dựng lại các khoa khám bệnh để đáp ứng hài lòng của người bệnh và phối hợp với bảo hiểm xã hội giảm bớt thời gian chờ đợi. 

Đặc biệt, về vấn đề quản lý bệnh viện thì Bộ cũng sẽ tăng cường đầu tư hơn, ban hành quy chế riêng cho việc bổ nhiệm giám đốc bệnh viện. Bộ Y tế cũng sẽ đưa ra yêu cầu tăng cường hơn nữa chuyên môn của đội ngũ bác sỹ.

Hội thảo hội nghị tăng cường các giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh có sự tham dự của rất nhiều đại biểu quốc tế sẽ giúp Việt Nam xây dựng các tiêu chí đánh giá bệnh viện theo chuẩn quốc tế. Qua đó Bộ Y tế tiếp thu được nhiều kinh nghiệm để hình thành các đơn vị độc lập đánh giá xếp hạng các bệnh viện  theo chuẩn quốc tế, để từng bước đưa các bệnh viện của Việt Nam ngang tầm với các nước trong khu vực.

Để làm được những việc trên thì Bộ Y tế cần sự đột phá và nỗ lực rất lớn của ngành cũng như sự ủng hộ của nhà nước, của Đảng, Chính phủ về cơ chế, cơ sở vật chất và tài chính thì mới có thể xây dựng được chất lượng khám chữa bệnh nói chung và chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân nói riêng ngang tầm với các nước trong khu vực.

Hiện nay, Bộ Y tế đã có sự phân tuyến giữa các bệnh viện để hạn chế tình trạng quá tải. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc phân tuyến kỹ thuật giữa các bệnh viện dường như hiện nay vẫn còn nhiều tồn tại. Nhiều bệnh viện lớn, hạng đặc biệt chủ yếu thực hiện những công nghệ cao, khó  lại tiếp nhận khá nhiều bệnh nhân mắc bệnh nhẹ, gây tình trạng quá tải không đáng có. Bộ trưởng có thể đưa ra ý kiến gì về vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Việc phân tuyến kỹ thuật nhằm mục đích để bệnh viện tuyến trung ương tập trung tiếp nhận và xử lý những bệnh nhân cần kỹ thuật cao, trừ trường hợp cấp cứu. Việc phân tuyến dựa trên tiêu chí theo năng lực của cơ sở y tế, không phải phân theo tuyến hành chính, tuyến trung ương, tuyến tỉnh, tuyến huyện, tuyến xã.

Các bệnh viện tuyến huyện nếu có cơ sở vật chất tốt, năng lực chuyên môn tốt, có thể làm kỹ thuật cao thì có thể nâng cấp thành bệnh viện hạng 1. Bệnh viện tỉnh đủ tiêu chuẩn có thể trở thành bệnh viện hạng đặc biệt như bệnh viện tuyến trung ương. Ngược lại bệnh viện trung ương đã thành hạng đặc biệt nhưng không đáp ứng được nhiều yêu cầu, nhận tất cả các bệnh nhân mắc bệnh nhẹ như sổ mũi, viêm họng để gây quá tải, không đúng phân công thì cũng không xứng đáng với bệnh viện hạng đặc biệt.

Bởi vậy, thông tư mới Bộ Y tế sắp ban hành kết hợp với bảo hiểm xã hội sẽ tính giá theo cách mới và các trường hợp mắc bệnh thông thường nếu vào bệnh viện hạng đặc biệt, hạng cao với chi phí cao như vậy không cần thiết mà phải nằm ở tuyến dưới. Sắp tới Bộ Y tế sẽ xây dựng mạng lưới bác sỹ gia đình gồm những bác sỹ giỏi để giúp khám chữa bệnh ban đầu với những bệnh ban đầu có chất lượng tốt.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!/.

Đức Minh