Mang truyền thống cách mạng của quê hương vào phong trào xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương đã huy động với nhiều biện pháp sáng tạo trong xây dựng  NTM, NTM kiểu mẫu đáng để học tập và nhân rộng. Đi đôi với phát triển kinh tế, xã Xuân Viên còn để lại dấu ấn đậm nét trong việc huy động nội lực làm giao thông nông thôn và xây dựng nhà văn hóa; ngoài xi măng được hỗ trợ, bà con đã hiến đất, hiến cây và đóng góp ngày công để làm đường giao thông nông thôn, cá biệt, có những gia đình tự nguyện đóng góp 10 triệu đồng, cùng sự quyết liệt của chính quyền địa phương trong quá trình triển khai thực hiện, cộng với sự đồng thuận của quần chúng nhân dân. Hiện nay, toàn xã đã bê tông hóa được trên 100% đường giao thông, đảm bảo tiêu chí NTM, xây dựng nhà văn hóa thôn khang trang, hiện đại với đầy đủ các trang thiết bị và đồ dùng phục vụ nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần của bà con nhân dân. Xuân Viên đã có 2 thôn đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu với hàng chục vườn mẫu theo mô hình kinh tế nông nghiệp sinh học, sản xuất các sản phẩm sạch phục vụ nhu cầu tiêu dùng của các khu đô thị như TP Vinh, thị xã Hồng Linh…trong đó có nhiều vườn mẫu cho thu nhập hàng trăm triệu đồng. Những thành công này thực sự đã tạo động lực mạnh mẽ cho người dân tích cực trong xây dựng NTM kiểu mẫu theo đúng lộ trình đã được tỉnh chọn làm điểm.

Điều đặc biệt ở Nghi Xuân trong việc xây dựng NTM là huyện đã gìn giữ, phát huy tốt các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể truyền thống, tránh “bê tông hóa” làng quê.

Nghi Xuân cũng đã phát động cuộc thi xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, tổ dân phố văn minh. Đồng thời, chỉ đạo các thôn xã vận động người dân cải tạo vườn tạp, trồng rau sạch và cây ăn quả góp phần mang lại giá trị kinh tế; từng bước xây dựng thương hiệu sản phẩm, hình thành các tổ hợp tác trong sản xuất để liên kết chuỗi giá trị, sớm hình thành làng chuyên canh, xã chuyên canh.

Kết quả sau hơn 5 năm triển khai, huyện Nghi Xuân có 4 xã đạt chuẩn NTM là Xuân Mỹ, Xuân Viên, Xuân Phổ và Xuân Thành đến hết năm 2016 huyện phấn đấu có thêm 5 xã đạt chuẩn gồm Tiên Điền, Xuân Hải; Xuân Hồng, Xuân Lĩnh, Cổ Đạm; đảm bảo số tiêu chí đạt chuẩn bình quân toàn huyện là 12 tiêu chí/xã; không còn xã dưới 8 tiêu chí. Hơn thế đã có 26 thôn, tổ dân phố triển khai xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, tổ dân phố văn minh; trong đó 6 thôn đã được công nhận đạt chuẩn khu dân cư kiểu mẫu.

Đặc biệt, phát huy thế mạnh của vùng quê có truyền thống văn hóa, huyện còn quy định mỗi khu dân kiểu mẫu, tổ dân phố văn minh ngoài 10 tiêu chí quy định của tỉnh còn phải thành lập thêm CLB văn nghệ dân gian để du khách sau khi tham quan trải nghiệm mô hình du lịch làng xã NTM có thể thưởng thức các làn điệu dân ca, ví giặm như ca trù, hát Kiều, ngâm Kiều, lẩy Kiều…

Ông Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch UBND huyện Nghi Xuân cho biết: “5 năm làm NTM, có một điều đáng mừng là phong trào đã đi vào lòng dân, tạo được sức lan tỏa trong cộng đồng. Tuy nhiên, chương trình này là “cuộc cách mạng” dài hơi, không phải một sớm một chiều là hoàn thành được, hơn nữa ngay từ đầu huyện xác định làm tiêu chí nào phải chắc, bền vững tiêu chí đó. Vì vậy, sắp tới ngoài chỉ đạo các xã hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới, huyện còn tập trung xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu và tổ dân phố văn minh. Từ đó, tạo diện mạo mới cho nông thôn theo hướng văn minh, xanh – sạch – đẹp”.