Chính phủ vừa ban hành Quyết định 712/QĐ-TTg phê duyệt Đề án thí điểm hoàn thiện và nhân rộng mô hình bảo vệ môi trường trong xây dựng nông thôn mới (NTM) tại các xã khó khăn, biên giới, hải đảo theo hướng xã hội hóa, giai đoạn 2017 - 2020. Trên cơ sở đó, hoàn thiện chính sách về huy động nguồn lực xã hội hóa, cơ chế quản lý và vận hành mô hình sau đầu tư, đề xuất các giải pháp công nghệ phù hợp, hướng đến thực hiện có hiệu quả và bền vững tiêu chí môi trường nói riêng, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020 nói chung.
Một trong những nhiệm vụ của đề án là xây dựng các mô hình đối với lĩnh vực cấp nước sạch, trong đó rà soát, đánh giá mô hình cấp nước tập trung hiện có về quy mô, công nghệ xử lý. Đồng thời phân tích các thành công, hiệu quả, vướng mắc, khó khăn; đánh giá lại phương thức quản lý, sự vận dụng, áp dụng các công cụ chính sách pháp luật trong đầu tư, huy động vốn, đất đai, thuế, trợ giá... Qua đó đề xuất và thực hiện các giải pháp hoàn thiện, cả về công nghệ, phương thức quản lý và cơ chế, chính sách phù hợp để vận hành bền vững mô hình.
Tại 7 vùng kinh tế trong cả nước, đề án sẽ xây dựng 14 mô hình về cấp nước sạch nông thôn tập trung để thí điểm các nội dung theo phương châm đẩy mạnh xã hội hóa với sự tham gia của doanh nghiệp và cộng đồng. Bao gồm: cơ chế huy động vốn đầu tư, các chính sách ưu đãi đặc thù cho vùng khó khăn, biên giới, hải đảo; phương thức quản lý trước và sau đầu tư phù hợp với sự tham gia của doanh nghiệp, cộng đồng, tổ chức chính trị - xã hội; lựa chọn công nghệ xử lý phù hợp khi xây dựng mô hình. Mặt khác, xây dựng mô hình cấp nước uống cho trường học, trạm y tế tại các xã đảo (đối với những nơi chưa có mô hình). Trong đó, đơn vị hưởng lợi trực tiếp quản lý, vận hành theo quy trình được chuyển giao, tự túc hoặc kêu gọi xã hội hóa kinh phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ thiết bị lọc.
Ngoài ra, đề án xây dựng 14 mô hình mới về thu gom và xử lý chất thải rắn quy mô liên xã tại 7 vùng kinh tế trong cả nước để thí điểm. Đồng thời thí điểm 7 mô hình mới về thu gom và xử lý chất thải chăn nuôi heo, theo hướng ép thành phân hữu cơ để bán trên thị trường. Với định hướng này, đề án sẽ hỗ trợ công nghệ và thiết bị, máy móc, thiết bị liên quan để doanh nghiệp, cơ sở chăn nuôi có thể tự thu gom và ép chất thải thành phân hữu cơ; hỗ trợ giá tiêu thụ phân hữu cơ được sản xuất từ chất thải chăn nuôi; xây dựng tài liệu hướng dẫn kỹ thuật và tập huấn cho người trực tiếp tham gia chăn nuôi, hỗ trợ hướng dẫn phát triển nông nghiệp hữu cơ.
Hoài Thanh