Giữa thủ đô Hà Nội đang vang dậy tiếng súng bắn máy bay Mỹ, Đại hội anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước tưng bừng khai mạc. Hà Nội anh hùng, bất khuất, Hà Nội trái tim của cả nước, đứng trong chiến hào và trong nhà máy dang tay đón chào hơn 500 anh hùng, chiến sĩ thi đua và đại biểu các tập thể ưu tú từ bốn phương đất nước về giữa lúc cả hai miền Nam, Bắc đang thắng lớn. Một Đại hội chiến đấu lớn nhất của miền Bắc trong một khung cảnh chiến đấu hùng tráng và một khí thế chiến đấu sục sôi của thủ đô và của cả nước. Một đại hội quyết chiến, quyết thắng sôi nổi nhất trong cao trào chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta, sau Đại hội anh hùng, chiến sĩ thi đua, các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam. Một Đại hội làm nức lòng người, giục giã chúng ta xốc tới tiêu diệt quân thù và sáng ngời những nét cao quý đẹp đẽ nhất của thời đại anh hùng chống Mỹ, cứu nước. Đây là Đại hội của những người chiến thắng đế quốc Mỹ, đại hội của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.

 

Đây cũng là cuộc gặp mặt to nhất, hào hứng nhất giữa những người và đơn vị mà những sự tích anh hùng đã và đang cổ vũ tất cả chúng ta suốt hơn hai năm chiến đấu chống Mỹ vừa qua. Ở đây là hình ảnh tuyệt đẹp của cuộc chiến tranh nhân dân vĩ đại trong đó mỗi con người Việt Nam, không kể gái hay trai, già hay trẻ, thuộc tôn giáo gì, dân tộc gì, làm nghề nghiệp gì đều xông tới để gìn giữ độc lập tự do. Các anh hùng và chiến sĩ thi đua của bộ đội, hàng ngũ răm rắp, mang về đại hội sức trẻ lạc quan và ngọn lửa chiến đấu nóng bỏng của tiền tuyến và của các trận địa bắn máy bay. Chúng ta cảm động và tự hào nhìn thấy trong Đại hội anh hùng, chiến sĩ thi đua lần thứ tư này sự lớn mạnh nhanh chóng của Quân đội nhân dân anh hùng chúng ta qua các chiến sĩ xuất sắc thuộc đủ các quân chủng, binh chủng, từ bộ binh, pháo cao xạ, hải quân, không quân, tên lửa, công binh, vận tải, thông tin liên lạc, công an nhân dân vũ trang… đến dân quân tự vệ. Các chiến sĩ trẻ thuộc những binh chủng hiện đại trẻ nhất của quân đội ta cũng đã mang trên ngực rất nhiều huân chương quý vì những chiến công oanh liệt của mình. Các chiến sĩ bắn máy bay Mỹ thuộc khắp các địa phương quây quanh nghe chuyện của đồng chí chính trị viên tiểu đoàn Nguyễn Viết Xuân, tiểu đoàn của người anh hùng liệt sĩ nổi tiếng với câu nói: “Nhằm thẳng quân thù, bắn”, tiểu đoàn chiến đấu anh dũng phi thường trên các nẻo đường của khu 4 anh hùng, bắn rơi 92 máy bay Mỹ trong hai năm. 

 

Những chiến sĩ, đơn vị và địa phương mà tên gọi đã in sâu trong trái tim tất cả chúng ta như một bản anh hùng ca bất diệt đều về đại hội đông đủ. Đoàn đại biểu Quảng Bình, tỉnh tiền tuyến ác liệt, là một trong những đoàn đông nhất. Mẹ Suốt đến với chúng ta giản dị một cách tự nhiên như khi mẹ chèo đò đưa bộ đội qua sông Gianh dưới bom đạn địch. Trần Thị Lý, cô dân quân gan góc của thị xã Đồng Hới, tuổi còn rất ít nhưng chiến công lại rất nhiều, được các đồng chí lái máy bay dũng cảm tuyệt vời của chúng ta là Trần Hanh, Lâm Văn Lích, Nguyễn Văn Bảy say sưa lắng nghe kể chuyện cô dùng súng trường bắn máy bay Mỹ. Thái Văn A vẫn đôi mắt sáng long lanh như khi anh đứng trên chòi cao giữa biển đông để theo dõi địch, là hình ảnh của tập thể Cồn Cỏ kiên cường, bất khuất. Vĩnh Linh anh hùng cử đến một đồng chí đội trưởng một đội sản xuất hợp tác xã đã thật sự coi ruộng rẫy là chiến trường và đã thắng Mỹ trên chiến trường đó. Chúng ta còn gặp ở đây những con người sống, làm việc, sản xuất và chiến đấu giỏi nhất của khu Hàm rồng – Nam Ngạn. Chúng ta kính chào các đồng chí vừa từ mặt trận giao thông vận tải về, một mặt trận đầy thử thách ác liệt đối với chúng ta. Đây là những con người mà bom đạn Mỹ hai năm qua không lay chuyển được ý chí quyết thắng, những con người giữ vững các mạch máu giao thông vận tải của tổ quốc ta. Các đồng chí công nhân giỏi và anh dũng của những nhà máy điện anh hùng đang làm việc dưới bom đạn địch lắng nghe kinh nghiệm của những chiến sĩ và hợp tác xã “năm tấn”, tiêu biểu những đội ngũ nông dân tập thể, vững tay súng, chắc tay cầy đã giành được những thắng lợi quan trọng trên đồng ruộng trong hoàn cảnh chiến tranh.

 

Đại hội là cảnh tượng một tập thể anh hùng vĩ đại. Sau mỗi con người và mỗi câu chuyện của từng anh hùng, chiến sĩ thi đua trong đại hội, chúng ta thấy hiện lên rất rõ hàng nghìn và hàng vạn con người anh hùng khác đã và đang cùng họ viết nên bản anh hùng ca lớn chống Mỹ, cứu nước. Lớp lớp anh hùng, chiến sĩ thi đua bước vào đại hội, mang trên người những thành tích và chiến công chói lọi, tượng trưng cho thắng lợi, đường lối của Đảng ta trong sự nghiệp lãnh đạo toàn quân và toàn dân ta chống Mỹ, cứu nước. Với những con người gan vàng, dạ sắt như thế, với sức mạnh vô tận của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, chúng ta nắm vững chân lý là chúng ta nhất định đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

 

Thế hệ anh hùng chúng ta ngày nay nối tiếp những thế hệ anh hùng ngày trước. Từ trên cao của hội trường Ba Đình lịch sử, những tấm chân dung lớn của Trần Phú, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Thị Minh Khai, Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu, Mạc Thị Bưởi, Cù Chính Lan, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Văn Bé nhắc nhở đại hội và tất cả chúng ta chiến đấu đến cùng để hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc. Chúng ta đang bước theo con đường của các anh các chị, mang trong người dòng máu của dân tộc Việt Nam anh hùng, bất khuất. Chúng ta nguyện sống và chiến đấu xứng đáng với các anh, các chị. Những anh hùng trẻ tuổi đánh Mỹ mới bắt đầu cầm súng cách đây hai năm ngồi sát bên những anh hùng đánh Mỹ đã từng đánh giặc Pháp, cách đây 21 năm. Đoàn đại biểu những đơn vị bộ đội phòng không – không quân anh hùng bảo vệ thủ đô quây lại thăm hỏi đồng chí Nguyễn Đức Thuận, người chiến sĩ cách mạng đấu tranh kiên cường tám năm liền trong các nhà tù của Mỹ và tay sai ở miền Nam, người chiến sĩ cách mạng mà tập hồi ký đang làm xúc động tất cả chúng ta, người chiến sĩ cách mạng nêu cao tấm gương rực sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng tập thể của cán bộ, chiến sĩ và đồng bào miền Nam. Trên hàng ghế của đại hội là sáu “cháu ngoan Bác Hồ”, đại biểu cho gần một triệu “cháu ngoan Bác Hồ” trên toàn miền Bắc, những em nhỏ yêu quý của chúng ta chăm học, chăm làm và cũng vô cùng dũng cảm. Những lớp người khác nhau, những lứa tuổi khác nhau của chúng ta đang tiến theo lá cờ của Đảng ta, dốc hết sức mình vào sự nghiệp thiêng liêng chống Mỹ cứu nước.

 

Chúng ta vui vì chúng ta đang thắng.

 

Hồ Chủ tịch, vị anh hùng dân tộc của chúng ta, người tiêu biểu nhất của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam ta, đã đến với Đại hội. Hội trường Ba Đình náo nhiệt hẳn lên trong tiếng vỗ tay reo mừng, dạt dào phấn khởi. Rất nhiều anh hùng, chiến sĩ thi đua, sản xuất và chiến đấu trên những mảnh đất xa xôi của tổ quốc lần đầu được gặp Hồ Chủ tịch kính mến đã không cầm được nước mắt vì sung sướng và cảm động. Tất cả chúng ta đã và đang từng giờ, từng phút làm theo tiếng gọi thiêng liêng chống Mỹ, cứu nước của Người. Tất cả chúng ta vô cùng phấn khởi khi nhìn thấy Hồ Chủ tịch, lãnh tụ tối cao của dân tộc ta, rất khỏe và rất vui. Cùng đến Đại hội với Hồ Chủ tịch có Phó Chủ tịch Tôn Đức Thắng, các đồng chí Lê Duẩn, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp và nhiều đồng chí lãnh đạo khác của Đảng và Nhà nước ta, đại diện các chính Đảng, các quân chủng, các đoàn thể, các ngành, các cơ quan ở trung ương, đại biểu ủy ban hành chính các địa phương.

 

Đại hội với tấm lòng yêu mến anh em ruột thịt, đã đứng cả lên vỗ tay hồi lâu hoan nghênh nhiệt liệt khi Hồ Chủ tịch giới thiệu với Đại hội các vị trưởng đoàn và phó trưởng đoàn đại diện thường trực của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam tại miền Bắc đến dự đại hội.

 

Các vị trong đoàn ngoại giao, nhiều nhà báo, nhà văn, điện ảnh, nhiếp ảnh, vô tuyến truyền hình nước ta và nhiều nước khác cũng có mặt trong buổi khai mạc.

 

Sau tiếng quân nhạc hùng tráng, các em thiếu nhi thủ đô quàng khăn đỏ ôm những bó hoa tươi thắm ríu rít lên tặng Đoàn Chủ tịch Đại hội và bê một lẵng hoa to mừng tặng các anh hùng, chiến sĩ thi đua. Em Trương Minh Tân, học trường Yên Hòa, huyện Từ Liêm (ngoại thành Hà Nội), thay mặt thiếu nhi thủ đô, chào mừng “các bác, các cô, các chú đã chiến đấu và lao động dũng cảm cho các cháu được yên tâm học hành và vui chơi”

 

Hồ Chủ tịch và Đại hội lắng nghe các em hát bài ca ngợi Nguyễn Bá Ngọc, một thiếu niên anh hùng. Tỉnh Thanh Hóa cũng có một em gái anh dũng như Nguyễn Bá Ngọc, quên mình cứu bạn dưới bom đạn địch. Đó là em Trần Thị Vệ, trong số sáu “cháu ngoan Bác Hồ” dự đại hội. Nhân dân ta rất anh hùng. Người lớn cũng anh hùng, trẻ em cũng anh hùng.

 

Hồ Chủ tịch đứng lên giữa tiếng hoan hô kéo dài của Đại hội. Người nói: “Chúng tôi thay mặt Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ, hoan nghênh các đại biểu. Tôi lại thay mặt các đại biểu gửi lời thân ái chúc mừng đồng bào và chiến sĩ miền Nam anh hùng.

 

Hồ Chủ tịch từ trên Đoàn chủ tịch cầm hai bó hoa bước tới các hàng ghế đại biểu. Hồ Chủ tịch tặng hai bó hoa cho cụ Nguyễn Thị Suốt, 60 tuổi, chèo đò ở xã Bảo Ninh, thị xã Đồng Hới, Quảng Bình và cụ Đào Thị Phấn, 74 tuổi, dân tộc Tày, ở xã Tam Trung, tỉnh Cao Bằng. Hồ Chủ tịch đứng nói chuyện rất lâu với hai cụ, hỏi thăm tình hình gia đình và công việc làm ăn ở địa phương. Cụ Suốt kể Bác nghe những lần chèo đò vượt qua bom đạn địch để đưa bộ đội sang sông. Cụ Suốt kể chuyện tám con của cụ đi bộ đội và đi công tác xa, cụ trông nom cửa nhà cho con cháu yên tâm chống Mỹ, cứu nước và hăng hái giúp đỡ bộ đội.

 

Hồ Chủ tịch hỏi: Cụ nhớ các con không?

 

Cụ Phấn trả lời: “Thưa Hồ Chủ tịch, đánh Mỹ xong, nước nhà thống nhất, thì mẹ con sẽ gặp lại nhau”.

 

Những bà mẹ Việt Nam đảm đang, nhẫn nại và yêu nước, đáng mến và đáng kính biết chừng nào.

 

Hồ Chủ tịch đi giữa những đoàn đại biểu. Hồ Chủ tịch tươi cười thăm hỏi một số người. Hồ Chủ tịch vui khi từng người kể thành tích chống Mỹ, cứu nước của mình và đơn vị. Các anh hùng và chiến sĩ cũng rất vui vì thấy Bác hồng hào và vì được sống bên Bác những giờ phút đầm ấm nhất. Tất cả chúng ta đều vui vì chúng ta đang thắng lớn.

 

Cao trào thi đua chống Mỹ, cứu nước dâng cao

 

Hồ Chủ tịch nói trước Đại hội: “Tôi xin giới thiệu đồng chí Phó Thủ tướng Lê Thanh Nghị, Trưởng ban Thi đua Trung ương đọc báo cáo”. Đại hội đã chăm chú lắng nghe Phó Thủ tướng Lê Thanh Nghị đọc bản báo cáo quan trọng “Phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng đẩy mạnh cao trào thi đua chống Mỹ, cứu nước, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”

 

Qua hai năm chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, quân và dân miền Bắc đã anh dũng vượt qua mọi thử thách, khó khăn, giành nhiều thắng lợi to lớn trong sản xuất và chiến đấu; chế độ xã hội chủ nghĩa ngày càng vững mạnh. Chúng ta đã đập tan các bước leo thang chiến tranh của đế quốc Mỹ, trong khói lửa chiến tranh, sản xuất vẫn phát triển. Hai năm thi đua, chống Mỹ cứu nước đã làm nổi bật một sự thật hùng hồn: Quân và dân ta càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng. Chúng ta thắng lớn về cả chính trị, quân sự, kinh tế và văn hóa. Thắng lợi rực rỡ trong hai năm thi đua chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta là thắng lợi của đường lối chính trị, đường lối quân sự, phương châm chuyển hướng kinh tế của Đảng ta trong tình hình mới. Những thắng lợi vang dội mà chúng ta đã giành được chứng tỏ truyền thống cách mạng kiến cường, sức chiến đấu tất thắng và năng lực lao động sáng tạo vĩ đại của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước, đứng đầu là Hồ Chủ tịch kính mến.

 

Tiếng vỗ tay vang dậy khi đồng chí Lê Thanh Nghị nói đến sự giúp đỡ chí tình và to lớn của Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa anh em khác, sự đồng tình, ủng hộ tích cực của giai cấp công nhân và nhân dân tiến bộ trên thế giới, kể cả nhân dân Mỹ, đối với sự nghiệp chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta: Đồng chí Lê Thanh Nghị nêu rõ: “Đại hội chúng ta xin gửi đến Đảng, Chính phủ và nhân dân các nước trong phe xã hội chủ nghĩa hết lòng biết ơn sâu sắc. Nhiệt liệt cảm ơn giai cấp công nhân, nhân dân tiến bộ trên thế giới và nhân dân Mỹ.

 

Tự hào trước những thắng lợi đã giành được và phấn khởi trước sự giúp đỡ quý báu của bạn bè khắp năm châu, nhân dân ta quyết tâm làm trọn nhiệm vụ thiêng liêng; đánh đế quốc Mỹ xâm lược để bảo vệ độc lập, tự do của tổ quốc, giữ vững tiền đồn của phe xã hội chủ nghĩa ở Đông Nam Châu Á, tích cực góp phần vào phong trào giải phóng dân tộc và bảo vệ hòa bình thế giới.

 

Bản báo cáo của đồng chí Lê Thanh Nghị đã nêu lên những kinh nghiệm thành công trong hai năm thi đua chống Mỹ, cứu nước. Những kinh nghiệm phong phú đó là vốn quý rút ra từ thực tiễn sản xuất, chiến đấu, thấm mồ hôi và máu của đồng bào, chiến sĩ và cán bộ ta. Trung ương Đảng và Chính phủ ta đánh giá rất cao công lao, thành tích đó, rất quý trọng những kinh nghiệm đó.

 

Đồng chí nêu lên năm điểm biểu hiện của chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân và dân là: Trung với nước, hiếu với dân, vì sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước, vì chủ nghĩa xã hội, luôn nêu cao tinh thần hy sinh chiến đấu, lao động quên mình, chấp hành triệt để đường lối chính sách của Đảng và của nhà nước, hăng hái thi đua yêu nước, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống, quyết tâm đi sâu vào khoa học, kỹ thuật và nghiệp vụ, phát huy tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, ra sức học tập và sử dụng tốt sáng kiến và kinh nghiệm tiên tiến, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả chiến đấu, nêu cao ý thức tập thể, ý thức tổ chức và kỷ luật, đoàn kết đồng chí, đoàn kết nhân dân, đi đường lối quần chúng, cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư, khiêm tốn, giản dị, gương mẫu mọi mặt.

 

Trung thành tuyệt đối, hy sinh chiến đấu, lao động quên mình, quyết tâm, quyết thắng đế quốc Mỹ xâm lược, đó là biểu hiện tập trung của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của toàn quân và toàn dân ta.

 

Sau khi kịch liệt lên án hành động chiến tranh tàn bạo của đế quốc Mỹ ở hai miền Nam Bắc nước ta, vạch trần những âm mưu xâm lược của chúng, bản báo cáo của đồng chí Lê Thanh Nghị nêu lên những nhiệm vụ của quân và dân ta trong thời gian tới nhằm giành những thắng lợi mới to lớn hơn trên mặt trận và trong bất kỳ tình hình nào.

 

Hồ Chủ tịch cử bác Trần Duy Hưng, Chủ tịch Ủy ban hành chính Hà Nội, đứng ra cầm nhịp cho cả Đại hội, hát bài “Giải phóng miền Nam”.

 

Ngay từ buổi khai mạc Đại hội anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước, ý nghĩa và tình cảm hướng về miền Nam anh hùng, đã rộn lên ý chí cống hiến tất cả cho sự nghiệp thiêng liêng bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam.