BTĐKT - Chủ tịch Hồ Chí Minh kiến trúc sư về tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, người đặt nền móng cho các hoạt động thi yêu nước diễn ra trên tất cả các ngành, lĩnh vực hiện nay. Mỗi một phong trào thi đua yêu nước do Người tổ chức phát động có sức lôi cuốn kỳ lạ, phù hợp với mọi thành phần, lực lượng, ai cũng tham gia thực hiện được. Những phong trào thi đua đó không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu, lời tuyên truyền, vận động mà được Người nâng lên thành hệ thống những quan điểm, tư tưởng lãnh đạo, chỉ đạo, có tác dụng cổ vũ, động viên mỗi người nêu cao ý chí quyết tâm trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, xây dựng đời sống văn hoá mới đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Qua thời gian, tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước mãi là ngọn đuốc soi sáng con đường phát triển đi lên của cách mạng Việt Nam, góp phần khơi dậy các nguồn lực, tạo ý chí, niềm tin, động lực mạnh mẽ, to lớn để con người vươn lên làm giàu chính đáng.

Ngay sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đất nước đứng trước muôn vàn, khó khăn, thử thách, ở vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, đối phó với giặc đói, giặc rốt và giặc ngoại xâm. Trước tình hình đó, Người đã chủ trương kêu gọi đồng bào, chiến sĩ cả nước hãy xóa nạn mù chữ bằng việc mở lớp “Bình dân nha học vụ”; thực hành tiết kiệm, phá kho thóc của giặc Nhật để cứu đói, mời gọi những nhân tài ra giúp dân, giúp nước; thực hiện phương châm “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” để giữ chính quyền cách mạng non trẻ. Với tài thao lược của Người, được sự giúp đỡ, ủng hộ của nhân dân, trí thức yêu nước, chính quyền cách mạng nước ta từng bước vượt qua nguy hiểm, giữ vững được thành quả cách mạng. Để thúc đẩy các hoạt động đấu tranh chống giặc ngoại xâm, lao động tăng gia sản xuất, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” nhằm huy động sức người, sức của cho sự nghiệp kháng chiến. Trong lời kêu gọi, Người đã nhấn mạnh: Mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, gái trai, bất kỳ giàu nghèo, lớn nhỏ đều cần phải trở nên một chiến sĩ đấu tranh trên mặt trận quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa.

Sau “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” của Người, một loạt các phong trào thi đua yêu nước đã xuất hiện như hoa mùa xuân trên tất cả các ngành, lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo thành những làn gió mới thổi vào mọi hoạt động của con người, đem đến niềm tin, ý chí quyết tâm cao độ trong kháng chiến, kiến quốc. Những tư tưởng về thi đua yêu nước của Người, như: Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua, những người thi đua là những người yêu nước nhất; thi đua phải dựa vào sức mạnh của nhân dân, tin ở dân, đem lại hạnh phúc cho nhân dân; thi đua là để giúp nhau cùng tiến bộ, phát triển sửa chữa khuyết điểm, ưu điểm, lan tỏa gương người tốt, việc tốt, chứ không phải là ganh đua; thi đua phải gắn liền với công tác khen thưởng và đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở trong thi đua… vẫn còn nguyên giá trị, mang tính thời sự nóng hổi, đặt ra cho mỗi cấp, mỗi ngành phải quán triệt, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào từng thời điểm, giai đoạn cụ thể ở mỗi cơ cơ quan, đơn vị, địa phương mình trong việc khơi dậy nguồn lực con người, phục vụ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân lao động sản xuất.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước không chỉ có giá trị ở thời điểm lịch sử đất nước đang đấu tranh với thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược để giành độc lập tự do, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, mà còn có tác dụng trong giai đoạn hiện nay, khi mà toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang nô nức, phấn khởi thi đua lập nhiều thành tích chào mừng thành công Đại hội lần thứ XIII của Đảng; chung sức, đồng lòng “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả với dịch bệnh”, hoàn thành các chỉ tiêu, nội dung thi đua mà các cấp, các ngành đã xác định.

Đối với giai đoạn kháng chiến, kiến quốc, tư tưởng về thi đua yêu nước của Người đã trở thành mệnh lệnh của cuộc sống, là lời hịch vang vọng non sông đất nước, kêu gọi đồng bào phát huy truyền thống yêu nước đánh giặc ngoại xâm của ông cha trong lịch sử, dũng cảm đứng lên đem sức ta mà giải phóng cho ta, xây dựng cuộc sống mới, được hưởng thành quả lao động do chính mình làm ra. Những phong trào thi đua yêu nước như: Sóng Duyên Hải, Gió Đại Phong, Cờ Ba Nhất, Ba sẵn sàng, Ba đảm đang… là kết quả của sự hưởng ứng sôi nổi Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mỗi phong trào mang sắc thái riêng, biểu hiện ở những khía cạnh cụ thể đặc trưng, tiêu biểu cho từng ngành, lĩnh vực, song sự biểu đạt đó đều mang đặc điểm chung, thống nhất là thi đua vượt chỉ tiêu đề ra, đánh thắng quân giặc xâm lược, góp thêm những chiến công oanh liệt bằng vàng của tượng đài lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc.

Hiện nay, nước ta bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, mở cửa, hội nhập sâu rộng vào thế giới, tư tưởng về thi đua của Người vẫn tiếp tục là kim chỉ nam định hướng cho mọi hoạt động cách mạng của Đảng ta, nhất là trong tổ chức các phong trào thi đua yêu nước cho phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình mới. Nhiều phong trào thi đua yêu nước hiện nay, như: Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi; Đền ơn đáp nghĩa; Thanh niên lập nghiệp; Vì Trường Sa, Hoàng Sa thân yêu; Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới; Mỗi xã một sản phẩm; Xây dựng khu nông thôn mới kiểu mẫu; Trái tim cho em; Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau… là sự tiếp nối mạch nguồn Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhưng mang hơi thở mới, dấu ấn mới trên con đường đổi mới, hội nhập và đưa đất nước phát triển ổn định, bền vững, cường thịnh, có vị thế, uy tín, tiềm lực ngày càng cao.

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực và trong nước có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó đoán định, thời cơ, vận hội đan xen với nguy cơ, thách thức, song dòng chảy chính của lịch sử vẫn là hòa bình, hợp tác và phát triển, chuyển từ đối đầu sang đối thoại, hai bên cùng có lợi; mọi mâu thuẫn, tranh chấp, bất đồng đều dựa trên luật pháp quốc tế, công ước của Liên hợp quốc, sự đồng tình, ủng hộ của nhiều nước và nhân dân thế giới… Bối cảnh đó, đặt ra cho chúng ta hiện nay, phải tranh thủ tận dụng những điều kiện thuận lợi hiện có, sự giúp đỡ từ bên ngoài, tích cực, chủ động vượt qua khó khăn, thách thức, nêu cao khí phách, truyền thống tốt đẹp của ông cha trong lịch sử đã từng làm rạng rỡ đất nước, để biến nguy thành cơ, tạo thành nguồn năng lượng dự trữ dồi dào, sẵn sàng cất cánh khi thiên thời, địa lợi, nhân hòa đã ủng hộ. Muốn vậy, chúng ta phải luôn khắc ghi, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước và vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện, hoàn cảnh lịch sử cụ thể ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương; đề ra những chỉ tiêu, nội dung thi đua sát hợp, khơi dậy được ý chí, khát vọng vươn lên của mỗi người; từng người dù ở cương vị, chức trách nào cũng phải thấm vào trong tim và óc của mình tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước; học Bác và làm theo Bác không chỉ dừng lại ở lời nói cho hay, cho có, nói suông mà không làm; từ lời nói phải biến thành hành động cụ thể, thiết thực gắn với chức trách, nhiệm vụ được giao.

Để làm được việc đó, cán bộ, đảng viên các cấp thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho mỗi người; đa dạng hóa các nội dung, hình thức, biện pháp thi đua để tập hợp, đoàn kết mọi người; tổ chức những hoạt động thi đua phù hợp với từng ngành, lĩnh vực, có động viên, khen thưởng kịp thời đối với mỗi người khi tham gia vào các phong trào thi đua yêu nước; làm tốt công tác đôn đốc, kiểm tra, nhắc nhở, uốn nắn bộ phận, lực lượng làm chưa tốt, có biểu hiện được chăng hay chớ, trống đánh xuôi, kèn thổi ngược…

Nêu cao tinh thần đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, không được “cua cậy càng, cá cậy vây”, mạnh được, yếu thua hoặc cục bộ, địa phương, kèn cựa lẫn nhau. Phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, là hạt nhân, trung tâm của đoàn kết, hóa giải mọi hiềm khích, xích mích, bất đồng trong công tác, cuộc sống của mỗi người; luôn gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động, lời nói và hành động đi liền với nhau, có năng lực tổ chức điều hành mọi việc; giữ vững bản lĩnh, ý chí của người cán bộ, đảng viên, nhất là về phẩm chất đạo đức, lối sống, ứng xử nơi làm việc, địa bàn sinh sống; xây dựng bầu không khí dân chủ, cởi mởi, tin cậy, chân thành, giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình làm việc, thân thiện, hoà nhã với địa bàn sinh sống. Không ngừng tự tu dưỡng phấn đấu học tập, rèn luyện về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao của sự nghiệp phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc hiện nay, tránh xa lợi ích vật chất, tiền tài, danh vọng, quyền lực; giữ mình trong mọi lúc, mọi nơi, không say sưa ngủ quên trên vòng nguyệt quế của vinh quang.

Thường xuyên làm tốt công tác sơ kết, tổng kết thực hiện phong trào thi đua yêu nước ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương. Sau mỗi lần tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương cần sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện toàn diện trên các mặt hoạt động đã làm được gì, chưa làm được gì, đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới được tốt hơn; đồng thời, kịp thời, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có nhiều cách làm hay, sáng tạo, thu được những thắng lợi nhất định ở các phong trào thi đua yêu nước; chấn chỉnh, nhắc nhở, uốn nắn với tập thể, cá nhân chấp hành chưa nghiêm các quy định của phong trào thi đua yêu nước, chưa sáng tạo, còn thụ động, chậm trễ trong xử trí các tình huống, sự việc trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước; mỗi tập thể, cá nhân cần ý thức cao vai trò, trách nhiệm của mình khi thực hiện các nội dung, biện pháp ở cơ quan, đơn vị, địa phương để tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động cách mạng, đem lại những thắng lợi từng phần của các nội dung, chỉ tiêu thi đua mà mỗi cấp, ngành đề ra.

Đại hội lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: Kiên định và không ngừng vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong từng giai đoạn. Đó chính là cội nguồn của mọi thắng lợi, là cuốn cẩm nang thần kỳ, mặt trời soi sáng con đường phát triển cách mạng Việt Nam. Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương phải tự giác tu dưỡng phấn đấu rèn luyện về đạo đức, lối sống, tự học tập để nâng cao trình độ năng lực, giữ cho được hai chữ “Liêm và sỉ” đó là bảo bối tốt nhất để học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước hiện nay; nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động cách mạng, bắt tay vào thực hiện ngay công việc sau khi đã hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị các cấp, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trần Văn Tưởng

Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng