Mỗi em học sinh trong bài viết này có một hoàn cảnh riêng, nhưng đều là những là tấm gương sáng vượt khó, học giỏi, chăm ngoan tại tỉnh Lào Cai.
Say mê học tập
Chúng tôi đến Trường THPT Chuyên Lào Cai, được các thầy - cô giáo ở đây giới thiệu một số gương mặt điển hình về tinh thần vượt khó, học giỏi. Đó là tấm gương say mê học tập của cậu học trò Vi Quang Huy (trong ảnh), dân tộc Tày, học sinh lớp 12 chuyên Toán, đoạt giải Nhì môn Địa lý kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia, năm học 2010 - 2011.
Sinh ra và lớn lên tại thôn Tác 2, xã Cam Đường (TP Lào Cai), bố mẹ đều làm nông nghiệp. Mặc dù, kinh tế gia đình thuộc diện khó khăn, nhưng bố mẹ Huy vẫn cố gắng nuôi 4 con ăn học. Huy từng là học sinh giỏi nhiều năm liên tục ở bậc THCS và thi đỗ vào Trường THPT Chuyên Lào Cai với điểm cao, em được tuyển vào học lớp chuyên Toán của trường. Điều mà các thầy, cô giáo, các bạn học sinh trong trường ai cũng nhận thấy ở Huy đó là sự say mê học tập và học giỏi đều các môn. Điểm tổng kết các môn của em đều đạt trên 9,0. Một điều đặc biệt nữa đối với Huy, tuy học chuyên toán, nhưng em rất yêu thích môn Địa lý, em thường xuyên tìm hiểu, đọc các loại sách liên quan đến địa lý. Chính vì vậy, lớp 11 năm học 2010 - 2011, Huy được nhà trường lựa chọn vào đội tuyển học sinh giỏi quốc gia môn Địa lý, em đoạt giải Nhì. Hỏi về bí quyết nào giúp em học giỏi, Huy trả lời giản dị: Em chẳng có bí quyết gì đâu, chỉ tập trung học và rất thích học thôi, trong học tập dù là giờ chính khóa, phụ đạo hay tự học em đều chăm chú tập trung và tìm cho mình cách tiếp cận kiến thức hiệu quả nhất. Ngoài những kiến thức được thầy, cô giảng trên lớp, Huy thường mượn những tài liệu nâng cao để tự học, những vấn đề nào chưa hiểu nhờ thầy, cô giảng giải hoặc trao đổi với bạn bè. Cô giáo chủ nhiệm Trịnh Kim Yến cho biết: Điều mà các thầy, cô giáo và các bạn trong lớp quý mến và rất khâm phục khả năng học tập của Vi Quang Huy đó là tính khiêm tốn, niềm đam mê học tập, nhất là những bộ môn mà em yêu thích. Huy luôn là tấm gương về tinh thần học tập cho các bạn noi theo.
Cố gắng học giỏi để mẹ vui lòng
Em Lưu Hoàng Anh (ảnh bên), học sinh lớp 11 chuyên Văn, Trường THPT Chuyên Lào Cai
cũng là một tấm gương nghèo nhưng rất hiếu học. Cô giáo chủ nhiệm Nguyễn Thị Hạnh tâm sự: Lưu Hoàng Anh có hoàn cảnh đáng thương, bố em mất từ khi em mới chào đời ở vùng cao Bắc Hà, một mình mẹ tần tảo nuôi em bằng đồng tiền kiếm được từ gánh hàng rau mỗi ngày. Mặc dù hoàn cảnh khó khăn như vậy, nhưng từ lớp 1 đến lớp 9 học tại thị trấn Bắc Hà, em luôn đạt học sinh giỏi toàn diện. Thi đỗ vào Trường THPT Chuyên Lào Cai, phải xa mẹ, lúc đầu em cũng dao động tư tưởng, một phần vì thương mẹ, nhớ mẹ, đồng tiền bán rau kiếm được hằng ngày phải chia làm đôi. Để vượt qua khó khăn, Lưu Hoàng Anh quyết tâm học tập thật tốt để mẹ vui lòng và yên tâm mưu sinh kiếm sống nuôi em ăn học. Em cho rằng, nhà nghèo, không cố gắng học giỏi thì làm sao lớn lên giúp mẹ khỏi vất vả được, suy nghĩ đó càng tiếp thêm sức mạnh để em học tốt. Các bạn trong trường, trong lớp rất khâm phục khả năng tiếp thu kiến thức của em, năm học nào em cũng đạt học sinh giỏi của trường và đạt nhiều giải thi cấp tỉnh, cấp quốc gia. Đặc biệt, tại kỳ thi học sinh giỏi Trại hè Hùng Vương, dành cho các trường chuyên khu vực trung du, miền núi phía Bắc, năm học 2011 - 2012, Lưu Hoàng Anh đã đoạt Huy chương Bạc môn Ngữ văn và đoạt giải Khuyến khích kỳ thi học sinh giỏi các trường chuyên vùng Bắc Duyên Hải. Hiện nay, em đang là 1 trong 6 thành viên đội tuyển học sinh giỏi của tỉnh, chuẩn bị bước vào kỳ thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn sẽ tổ chức vào tháng 1/2012. Tinh thần vượt khó, học giỏi của Lưu Hoàng Anh được nhà trường lấy đó làm gương cho các học sinh khác noi theo.
Chăm ngoan, hiếu học
Em Hoàng Thu Huế, dân tộc Tày, học sinh lớp 5, Trường Tiểu học xã Hợp Thành (TP Lào Cai), 4 năm liên tục đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện, là học sinh tiêu biểu hằng năm được nhận học bổng từ quỹ bảo trợ trẻ em thành phố Lào Cai. Huế đã đoạt giải Khuyến khích môn tiếng Việt dành cho học sinh dân tộc thiểu số cấp thành phố, năm học 2011 - 2012… Không chỉ học giỏi, Hoàng Thu Huế còn hát rất hay, là hạt nhân trong đội văn nghệ của nhà trường, lớp phó phụ trách văn thể.
Tôi gặp em ngay sau giờ tan học, em rụt rè, bẽn lẽn kể cho tôi nghe những chuyện về gia đình mình: Huế sinh ra ở thôn Tượng 1 (xã Hợp Thành), hoàn cảnh gia đình em rất đáng thương, bố mất sớm, mẹ bỏ đi từ khi em còn rất nhỏ. Hai anh em lớn lên trong tình thương yêu, đùm bọc của ông bà ngoại. Điều kiện gia đình ông bà cũng rất khó khăn, con đông, ông bà thì già yếu, ốm đau luôn nên cuộc sống đã khó khăn càng thêm cực nhọc, anh trai Huế học dở dang, phải đi chăn trâu thuê kiếm sống… Tôi hỏi khó khăn thế em có nghĩ đến chuyện phải nghỉ học không, Huế nói vẻ cương quyết: Càng khó khăn, em càng phải học thật giỏi để mong sau này sẽ thoát khỏi cảnh đói nghèo. Nhà xa, đường đi lại khó khăn, nên hằng ngày 5 giờ sáng là em dậy chuẩn bị đến trường. Cuộc sống khó khăn là vậy, nhưng Hoàng Thu Huế luôn cố gắng tự rèn luyện, trong lớp chăm chú nghe thầy, cô giảng bài. Về nhà, ngoài giờ giúp đỡ ông bà làm mọi việc như: quét nhà, nấu cơm, nấu cám cho lợn ăn, em luôn cần mẫn tự học… Thương ông bà và không làm phụ lòng thầy, cô giáo và những người từng giúp đỡ mình, Huế càng quyết tâm học giỏi. Vì vậy, trong 4 năm liên tục em đều đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện. Tấm gương sáng của Hoàng Thu Huế thật xứng đáng để các bạn học tập noi theo.