Nằm trong địa bàn huyện nghèo được đầu tư theo Nghị quyết 30a của Chính phủ, nhưng thôn Cốc Phương (còn gọi là Na Lốc - Mường Khương, Lào Cai) lại có hàng chục tỷ phú, nên được các địa bàn lân cận gọi luôn là thôn tỷ phú.
Con đường vào thôn Cốc Phương đang được thi công, nhiều chỗ đã rải cấp phối nhưng càng vào sâu, gạch, đá càng lởm chởm khiến chiếc xe máy cứ chồm lên chồm xuống. Dù chỉ cách TP.Lào Cai khoảng hơn 40km, nhưng phải mất gần 2 giờ đồng hồ chúng tôi mới vào gần tới nơi.
Ông Thào Chính Minh cùng vợ con phấn khởi được mùa chuối.
Anh cán bộ văn phòng xã Chương Văn Vinh dẫn đường khoe với tôi: “Trước đây, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã vào thăm thôn này, thấy giao thông khó khăn quá nên đã chỉ đạo cho xây dựng đường đấy. Chính vì thế, đường chưa thi công xong nhưng người dân địa phương đã quen gọi là đường Trần Đức Lương”.
Dọc hai bên đường, tôi chỉ thấy những đồi dứa, chuối xanh ngút tầm mắt. Đi hàng km mới gặp một ngôi nhà, điều ngạc nhiên là nhà nào cũng có mấy chiếc xe máy, WaveS, Win, Air Blade đỗ giữa cửa, thậm chí có nhà còn đỗ cả mấy chiếc ô tô.
Anh Vinh như hướng dẫn viên du lịch chỉ cho tôi biết: “Tới thôn tỷ phú rồi đó, ở đây xe máy đẹp là bình thường, nhiều nhà còn mua cả ô tô và đất đai dưới thành phố rồi đấy”. Những thông tin đầy bí ẩn về thôn càng làm cho tôi thêm hồi hộp muốn khám phá.
Người đầu tiên chúng tôi gặp ở thôn “tỷ phú” là ông Thào Chính Minh đang cùng cả gia đình thu hoạch chuối. “Năm nay, cả dứa và chuối đều được giá nên gia đình cũng thu về được khoảng 500 đến 600 triệu đồng. Thu nhập như gia đình tôi chỉ là mức trung bình trong thôn thôi” - ông Minh nói.
Khi chúng tôi ngỏ ý hỏi tới lời đồn có chuyện người trong thôn giàu lên là từ ma tuý ông Minh đỏ bừng mặt cho biết: “Đứa nào nói thế thì oan cho thôn tôi quá! Đúng là trước đây có một vài người dính vào cái thứ chết người đó nhưng đã bị công an xử lý. Bây giờ, chỉ có người dân lương thiện, giàu lên từ chính sức lao động, từ trồng cây dứa và chuối thôi” - ông Minh nói.
Cho hộ nghèo cũng không nhận
Để tìm hiểu rõ hơn về thôn Cốc Phương, chúng tôi tìm đến gặp ông Trưởng thôn Thào Dìn, là một trong những tỷ phú ở thôn. Ông Thào Dìn cho biết, năm 1990, ở thôn Cốc Phương mới có người Mông tới sinh sống. Lúc đầu, họ chủ yếu là trồng ngô, từ năm 1995 đến nay chủ yếu là trồng chuối, dứa.
“Nhà tôi có 7ha chuối và 3ha dứa, mỗi năm thu về khoảng gần 1 tỷ đồng. Những hộ có thu nhập khoảng 1 tỷ trong thôn cũng khoảng 6 đến 8 hộ, còn mức 500 triệu thì rất nhiều. Kể ra, tôi cũng mua được ô tô như một số hộ khác trong thôn, nhưng chẳng sử dụng vào việc gì nên tôi để tiền mua đất mở rộng sản xuất và mua đất dưới thành phố, sau này cho con cái xuống ở” - ông Thào Dìn nói.
Ông Đỗ Duy Phiên - Chủ tịch UBND xã Bản Lầu cho biết, từ cây dứa và chuối, nhiều gia đình ở Bản Lầu đã trở thành triệu phú, tỷ phú, thu nhập từ 50 đến vài trăm triệu đồng một năm, cá biệt có người thu nhập trên dưới một tỷ đồng/năm, như: Gia đình ông Thào Chính Minh, Vàng Seo Dìn và Trưởng thôn Thào Dìn…Trong bản đã có 5 hộ mua được xe ô tô, trong đó có hộ có tới 2 ô tô.
Trưởng thôn Thào Dìn cũng cho biết, trong đợt rà soát hộ nghèo vừa qua, xã giao cho chỉ tiêu 3 hộ nghèo, số nghèo cũ có 2 hộ, có 1 hộ định “cho nghèo”, nhưng họ không nhận.
Theo Trưởng thôn Thào Dìn, trước đây, ông và một số hộ người Mông khác ở Cốc Phương vượt qua suối sang Trung Quốc trồng chuối và dứa thuê, mỗi buổi được 8.000 đồng. Sau một thời gian thạo nghề, ông và một số hộ đã quay về trồng hai loại cây này ngay trên mảnh đất của quê hương. Do đất đai ở Cốc Phương màu mỡ, tươi tốt và thích hợp với hai loại cây này đã đem lại thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm cho nhiều hộ dân.
“Bây giờ thì ngược lại, nhiều người Trung Quốc lại vượt suối sang làm thuê cho đồng bào Mông ở Cốc Phương” - ông Thào Dìn cho biết. Ông Phạm Văn Tỵ - Phó Giám đốc Sở LĐTBXH Lào Cai cũng cho biết, do có đường biên giới với Trung Quốc, nhiều người dân đã đầu tư ô tô để mang hàng đi khắp nơi bán cho người vùng xuôi. Không chỉ thoát nghèo, đồng bào đã biết tự lo đầu ra cho sản phẩm.