Ngày đầu thành lập với nhiệm vụ được giao: Diệt tề, trừ gian, trấn áp các phần tử phản động, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, lực lượng An ninh điều tra đã thể hiện sự mưu trí, kiên cường, chống thù trong giặc ngoài, tấn công truy quét làm tan rã các cụm phỉ ở Thuận Châu, Sông Mã, Bắc Yên, Mường La, góp phần phục vụ chiến dịch giải phóng Tây Bắc và chiến dịch Điện Biên Phủ. 

 

Trong kháng chiến chống Mỹ, cán bộ, chiến sỹ An ninh điều tra đã làm nòng cốt  trong phòng, chống gián điệp, biệt kích. Chỉ tính từ năm 1961 đến năm 1967, đã đấu tranh thành công 5 chuyên án, bắt 12 toán, với 72 tên gián điệp, biệt kích của Mỹ - ngụy tung vào địa bàn Tây Bắc, tịch thu vũ khí, trang thiết bị gồm: 99 súng ngắn, 61 tiểu liên, 1 cối 60 ly, 2 dàn hoả tiễn, gần 500 kg thuốc nổ, trên 63 tấn lương thực, thực phẩm và nhiều tài liệu có liên quan. Bên cạnh đó, phát hiện, ngăn chặn 10 vụ nhen nhóm tổ chức phản động, xưng đón vua, âm mưu lật đổ chính quyền cơ sở. 

 

Sau khi thống nhất đất nước, đặc biệt khi Đảng ta khởi xướng công cuộc đổi mới, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, các thế lực thù địch vẫn không từ bỏ ý đồ chống phá cách mạng nước ta, ráo riết thực hiện âm mưu “Diễn biến hoà bình”, bạo loạn, lật đổ, lợi dụng các vấn đề về tôn giáo, dân tộc, dân chủ, nhân quyền để kích động, chia rẽ khối đoàn kết toàn dân... trước tình hình đó, lực lượng An ninh điều tra đã chủ động, đổi mới toàn diện các mặt công tác để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. 

 

Năm 1981, sau khi thành lập Phòng An ninh điều tra, nhất là từ khi có Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự 1989 và sửa đổi năm 2004, thẩm quyền của lực lượng An ninh điều tra được tăng lên; đơn vị đã tích cực, chủ động tham mưu điều tra, đấu tranh ngăn chặn các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn toàn tỉnh. 

 

Trong 10 năm (2001- 2011), lực lượng An ninh điều tra đã thụ lý điều tra 67 vụ, 183 bị can; tập trung vào các nhóm tội phạm: Chiếm đoạt, tàng trữ, mua bán, sử dụng vũ khí quân dụng, vật liệu nổ công nghiệp; thu giữ hàng chục khẩu súng quân dụng và hàng trăm viên đạn. Qua điều tra đã phát hiện nhiều sơ hở, thiếu sót  để kiến nghị các ngành chức năng chấn chỉnh công tác quản lý vũ khí, vật liệu nổ; điều tra làm rõ 11 vụ, 17 đối tượng vận chuyển, lưu hành tiền giả; hàng chục vụ làm giả con dấu, tài liệu cơ quan, tổ chức để lừa đảo, chiếm đoạt.  Điển hình là chuyên án SCT10 tại Sông Mã, Sốp Cộp; đã điều tra làm rõ hành vi phạm tội của 7 bị can; thu giữ 46 bằng tốt nghiệp THPT, 28 giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, 5 học bạ giả... 

 

Đặc biệt, trong giai đoạn 2006-2010, lực lượng An ninh điều tra thụ lý chuyên án về “Tham nhũng đất đai, vi phạm quy định về cấp đất, cấp quyền sử dụng đất, lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” đã điều tra làm rõ hành vi của 23 bị can, trong đó chủ yếu là cán bộ quản lý, gây thiệt hại trên 9 tỷ đồng. Vụ án được điều tra làm rõ đã một lần nữa khẳng định vị thế của cơ quan An ninh điều tra; góp phần quan trọng ổn định tình hình an ninh trật tự, củng cố niềm tin của nhân dân. 

 

Nhìn lại chặng đường 60 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, lực lượng An ninh điều tra Công an Sơn La đã góp phần làm rạng rỡ truyền thống “Tận trung với Đảng; đoàn kết, hiệp đồng, mưu trí, sáng tạo và quyết thắng” của lực lượng An ninh nhân dân Việt Nam, Ban 61 đã được tặng thưởng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, đơn vị An ninh điều tra nhiều năm là “Đơn vị Quyết thắng”./.